Mavzu Huquqiy tarbiya

Mavzu

Huquqiy tarbiya

Reja

1. Huquqiy tarbiya haqida tushuncha.

2. Huquqiy tarbiyaning maqsad va vazifalari.

3. Huquqiy tarbiyaning hozirgi zamon

uchun zarurligi.

Bugungi kunda ta’limning bosh maqsadi xar tomonlama kamol topgan, jamiyatda ro’y berayotgan ijtimoiy – iqtisodiy, ma’naviy – marifiy jarayonlariga moslashgan, ta’lim va kasb – hunar dasturlarini ongli ravishda tanlab puxta o’zlashtirgan, jamiyat, davlat va oila oldidagi o’z javobgarligini his etadigan fuqorolarni tarbiyalash hisoblanadi. Bu esa o’quvchilarga bilim berish jarayonlarida ularni fikrlashga, mustaqil izlanishga yo’naltiradigan har xil usullar va vositalaridan samarali foydalanish muhumligini keltirib chiqaradi.

Markaziy Osiyo xalklari, shu jumladan uzbek xalqi kup ming yillik boy huquq va huquqiy madaniyat tarixiga ega. Payg`ambarimiz vafotlaridan keyin islom olamida yangi qonun va qoidalarni paydo bulish jareni tuxtadi. Ana shu davrdan boshlab barcha huquqiy muammomalar Qur`oni Karimda va Payg`ambar alayhissalom sunnatlarida kursatilib berilgan va qonun qoidalar hal etilib xuquqiy tarbiya beriladigan buldi. Islom huquqshunosligi asosan Qur`oni Karim va sunnati nabaviya asosida shaqllandi va sunnatning negizini tashkil etuvchi hadislarni jamlab kelajak avlodni huquqiy tarbiyalash ehtieji vujudga keldi.

butun islom olamida e`tirof etiladigan Olti ishonchli tuplam (kutub assahih as-sitta) deb yuritiladigan tuplamlar alohida urin tutadi

Bular Imom al-Buxoriy va imom muslimlarning Jome` as-sahih (ishonchli tuplam) an Nasoiy, Abu Dovud, at-Termiziy va ibn Mohjalarning “As sunnan” nomli hadislar tuplamlaridir.

Buyuk islom olimi, faqih burhoniddin al-Marg`iloniy

ta`limni dastlab Marg`ilonda, keyinchalik Samarqandga kuchib borib, butun islom olamida mashhur “Al hidoya” asarini 573 yili (1170) ezgan.Bu asar ovrupo xalqlari tillariga tarjima qilinib, katta qiziqish bilan urganilganligidan uning kupgina mamlakatlarda huquq ilmi rivojiga sezilarli ta`sir kursatganligiga shubha yuq.

“Al hidoya”

ingliz tilidan Vishnegorskiy tarjima qilib,N.M.Grodakov tahriri

ostida 1893 yili Toshkentda rus

tilida nashr etilishi fikrimizning

dalilidir. “Al hidoya” bir necha asrlar davomida kup musulmon mamlakatlarida, jumladan, markaziy Osieda huquqiy tarbiyaga doir eng yirik asosiy manbalardan bulib keldi.

Ozbekiston- mustaqil, demokratik, huquqiy davlat, Ozbekiston insonparvarlik qoidalariga asoslangan, millati, dini, ijtimoiy ahvoli, siesiy e`tiqodlaridan qat`iy nazar fuqarolarning huquqlari va erkinliklarini ta`minlab beradigan davlatdir.Qonuniylik va huquq-tartibot tantana qilmasa shaxsning huquqlari va erkinliklarini amalga oshirib bulmaydi.Shu jihatdan XII chaqiriq Ozbekiston Respublikasi Oliy Kengashining un oltinchi sessiyasida qabul qilingan “Ozbekiston Respublikasining ma`muriy javobgarlik tug`risidagi kodeksi” huquqiy tarbiyada asosiy dastur bulib hizmat qiladi.

Ozbekiston Respublikasining mustaqil bulishi munosabati bilan maktablardagi ta`lim-tarbiya ishlari tinimsizrivojlanib, takomillashib kelaetir.

Respublikadagi sog`lom vaziyat, xalqning moddiy forovonligi va madaniy saviyasining usib boraetganligi mehnatkashlarning onglilik va intizomlilik darajasi yuksalganlaigi tufayli huquqbuzarlik hollari tobora kamayib bormoqda.Kishilar ongiga jamiyat manfaatlari yulida halol mehnat qilish, sofdil, haqguy bulish, adolatsizlikka, tekinhurlikka, ta`magirlikka qarshi murosasiz bulish, qonun me`erlariga hurmat nazari bilan qarash kabi hislatlar kuproq singib bormoqda.

Hozirgi kunda maktab uquv dasturlarida

“Jamiyatshunoslik”, “Tarix”, “Davlat va huquq asoslari”, “Geografiya” darslarida va sinfdan tashqari tarbiyaviy ishlarda davlat ramzlaridan keng foydalanish maqsadga muvofiqdir.

Davlat ramzlaridan pedagogik maqsadlarda foydalanish, ta`lim va tarbiya jarayonid, ularning ahamiyatini oquvchilarga tushinitirish, ularning hulq-atvoriga chuqur ta`sir etadi.Haetga qadam quyuvchi har bir usmir uz respublikasining Qomusini bilishi, unga amal qilishi kerak.oquvchilarda Ozbekiston Respublikasi madhiyasi, Gerbi va bayrog`iga nisbatan chuqur hurmat-ehtirom tuyg`ularini tarbiyalash ishlarimizning uzviy qismini tashkil qiladi.

Ahloq, odob qoidalarining buzilishi “tarbiyasi qiyin” deb ataluvchi usmirlarga etarlicha pedagogik ta`sir kursatmasligimiz natijasida kelib chiqadi.Usmirning bunday noaxloqiy harakati oila, maktabda huquqiy tarbiya sohasida yul quyilgan kamchiliklar bilan izohlanadi.kucha-kuydagi muhit ham usmirning shaqllanishiga katta ahamiyatgaega.Organizmdagi fiziologik uzgarishlar bilan bog`liq ravishda usmirlarning xarakterida faollik, tashabbuskorlik kuchayadi. U uzidagi kuch-qudratni jismoniy imkoniyatlari darajasida ishlatishda ba`zan me`erni unutib quyadilar.Haddan tashqari beboshlik, tarbiyaviy ta`sirning etarli emasligi intizom va tartib buzilishiga sabab buladi, bezorilik, shumlik va shunga uxshash kungilsiz xodisalarni keltirib chiqaradi.

1.Umumiy ta`lim maktablarida huquqiy bilimlarni targ`ib qiladigan xonalar tashkil etishga alohida ahamiyat berish,

Hozirgi davrda bolalar va usmirlar urtasida olib boriladigan tarbiyaviy ishlarning yangi shakllari

2-dan

Barcha maktablarning sud, prokuratura, advokatura, birinchi navbatda esa voyaga etmaganlar inspektsiyasi va voyaga etmaganlar ishlari bilan shug`ullanuvchi komissiyalar bilan aloqalarni mustahkamlash.

3-dan

Doimiy ravishda yaxshi tajribalarni urganish, umumlashtirish va ularni haetga tatbiq etish.

• Tuplangan ilmiy bilimlardan, pedagogik tajribalardan oqilona foydalanish, usmirlarga davlatimiz qonunlari va qoidalariga muntazam rioya qilish kunikmalarini singdirish huquqiy tarbiyaning samarali amalga ooshiirish garovidir.

E’tiboringiz uchun

raxmat!!!