Mavzu: Ilk yaratilgan sun'iy yoʻldoshlar va ularning vazifalari

Mavzu: Ilk yaratilgan sun'iy yoʻldoshlar va ularning vazifalari

Bajardi: Tojiqulova Lobar

Tekshirdi:Jabborov Ramz

Reja:

1. Kosmik kema nima.

2. Birinchi yaratilgan suniy yoʻldosh (Sputnik 1)

3. Sputnik 2

4. Sun'iy yoʻldoshlarninig vazifalari

5.Sun'iy yoʻldosh turlari

Kosmik kemalar

• Kosmik kemalar turli vazifalarni bajarish uchun ishlatiladigan texnik qurilma, shuningdek, turli samoviy jismlar yuzasidan tadqiqot va boshqa ishlarni amalga oshirish , kosmik qurilmalarni orbitaga yetkazib berish vosita-tashuvchi raketalar yoki samalyotlar.Kosmik qurilmalar ularning asosiy vazifalaridan biri yer atmosferasining yuqori qismida odamlarni yoki jihozlarni tashishdir. Yaqin kosmos ham"Kosmik samaliyotlar" (CLA) dep ataladi.

Ishlash rejimiga koʻra kosmik qurilmalarning quyidagi turlari ajratib olinadi .

-Yerning sun'iy yoʻldoshlari,

-Avtomatik sayyoralararo stansiyalar (kosmik zonalar)

-Yer orbitasiga yetkazish uchun ishlatiladigan orbital stansiyalar .

-Sayyora roverlari

Amalga oshirilgan funksiyalarga koʻra quyidagi sinflarga ajratiladi.

-meteorologik

-navigatsion

-aloqa sun'iy yoʻldoshlari

-tadqiqot

-geofizik

-geodezik

-astronomik

-yerni masofadan zondlash

-razvedka va harbiy sun'iy yoʻldoshlari

-Kosmik kemalar bir vaqtning oʻzida bir necha funksiyalarni bajaradi.

Birinchi kosmik kema

Kosmik tadqiqotlar soxasidagi dastlabki loyihalar harbiy maqsadlar uchun yaratilgan elektron butlovchi bazaga asoslangan edi.Bu oʻzgarishlar tasniflangan, shuning uchun koʻplab harbiy sun'iy yoʻldosular qurilmasining detallari va ularning ixtirochilarning nomlari nomalum boʻlib qolmoqda.Birinchi kosmik kema Sergey Korolev boshchiligidagi Sovet muxandislalari tomonidan kosmosga uchiriladi .1957-yilda orbitaga kirgan Sputnik1 edi. Uning ichki tuzilishi oddiy edi.

Sputnik1 orientasiya tizimiga ega emas edi , shuning uchun u tasodifiy kosmosda aylanadi.Bundan tashqari u yerdan signallarni qabul qilmadi .Sputnik1 ning yagona vazifasi avtomabil ichidagi bosimni va xaroratni oʻlchash va bu maʼlumotlarni yerga qaytarib yuborish edi .Uning ikkala uzatkichining kuchi 1Wt atrofida edi. Bu juda koʻp Har kim radioni yoqib Sputnik1 signalini eshitishi mumkin edi.

Sputnik1 orientasiya tizimiga ega emas edi , shuning uchun u tasodifiy kosmosda aylanadi.Bundan tashqari u yerdan signallarni qabul qilmadi .Sputnik1 ning yagona vazifasi avtomabil ichidagi bosimni va xaroratni oʻlchash va bu maʼlumotlarni yerga qaytarib yuborish edi .Uning ikkala uzatkichining kuchi 1Wt atrofida edi. Bu juda koʻp Har kim radioni yoqib Sputnik1 signalini eshitishi mumkin edi.

Sputnik2

Ikkinchi Sovet kosmik kemasi Sputnik2 boʻlib u,1957-yil 3-noyabrda kosmosga uchirilgan.Sputnik1 dan farqli ravishda olimlar ushbu qurilma oldiga aniq ilmiy maqsadlarni qoʻyishgan: quyoshninig ultrabinafsha nurlanishi va kosmik nurlarni oʻrganish uchun malumotlar toʻplash . Bu dastur Sergey Mandelstam va Sergey Vernov boshchiligida edi .1959-yilda sovet olimlari Luna 3 stansiyasini ishga tushirdilar . Ushbu sun'iy yoʻldosh tufayli ular oynining orqa tomonining birinchi tasvirini olib fototelvision tizim yordamida yerga uzatish imkoniyatiga ega.

Sun'iy yoʻldoshning vazifalari.

Sun'iy yoʻldoshning vazifalari.

Yerning sunʼiy yoʻldoshlari (YESY)-yer atrofidagi (geosentrik) orbitaga ilmiy yoki amaliy muammolarni hal qilish uchun chiqarilgan kosmik aparatlar.Vazifasiga koʻra YESY ilmiy tadqiqot va amaliy xillarga boʻlinadi.Ilmiy tadqiqot YESY yerni boshqa osmon jismlarini kosmik fazoni tadqiq etish yoki bialogik eksperimentlar oʻtkazish uchun xizmat qiladi.Ularga geodezik, geofizik,tadqiqot YESY lar va boshqalar kiradi.Amaliy YESY ha esa aloqa meteralogik YESY lar, yer tabiiy resurslarini oʻrganishga moʻljallangn YESY lar,navigatsion,texnik vazifalarni bajarishga moʻljallangan va Harbiy maqsadlar uchun uchirilgnan YESY lar kiradi.Ayrim YESY lar ham ilmiy ham amaliy maqsadlarni koʻzlab uchiriladi.

Ob-havo sun'iy yoʻldoshlari

Bu bulutlarni tasvirlash harorat va yomgʻirni oʻlchash uchun ishlatiladi. Ob-havo sun'iy yoʻldoshlari turiga qarab ham geosatsianar ham,past yer orbitalarida foydalaniladi.Ob-havo suniy yoʻldoshlari ob-havoni aniq pragnoz qilishda yordam berishi uchun ishlatiladi.

Aloqa sun'iy yoʻldoshlari

Ular televizor, telefon yoki internet uzatish uchun ishlatiladi masalan Optus D1 sun'iy yoʻldoshi ekvator ustidagi gravatatsion orbitada joylashgan va barcha Avstraliya va yangi Zelandiya signallarini yetkazib berish uchun qamrov tizimi bor .

Yerni kuzatish sun'iy yoʻldoshlari

Ular yerni suratga olish va tasvirlash uchun ishlatiladi.Past yer orbitalari asosan batafsil tasvir yaratish uchun ishlatiladi.

Astronomik sun'iy yoʻldoshlar

Bular koinotni kuzatish va tasvirlash uchun ishlatiladi . Jeyms Uebb teleskopi kabi sunʼiy yoʻldosh yulduzlar va uzoq galaktikaning juda anniq tasvirlarini beradi. U qutbli orbitada ishlaydi. Boshqa kosmik teleskoplarga Hubble va Chandra kiradi.

Eʼtiboringiz uchun Raxmat !