- Bunda bozorlarda resurslar qimmatlashadi, xarajatlar oshib foyda kamayadi. Ishlab chiqaruvchilarning tovar ishlab chiqarishga intilishi kamayadi. Natijada tovarlar taklifi kamayib narxlar o’sib ketadi.
Inflyatsiya turlari: - O’rmalovchi ( sudraluvchi) inflyatsiya;
- Suzib yuruvchi (shiddatli) inflyatsiya;
- Giper inflyatsiya;
O’rmalovchi ( sudraluvchi) inflyatsiya: - Bunda narx-navo sekin o’sadi. Baholar yiliga ortacha o’sishi 5-10 % dan oshmaydi. Inflyatsiyaning bu turi ko’proq rivojlan mamlakatlarga xosdir.u ishlab chiqarishni yanada rivojlantirishni rag’batlantiruvchi omil sifatida namoyon bo’lishi ham mumkin.
Suzib yuruvchi (shiddatli) inflyatsiya: - Bunda narx-navo tezroq o’sib ishsizlik ko’paya boshlaydi. Baholarning yillik o’sishi 10-100%(ba’zida 200%) gacha bo’lishi mumkin.Inflyatsiyaning buturi rivojlanayotgan mamlakatlarga xosdir.
- M-N:
Rossiya
|
2001 yil
|
18%
|
O’zbekiston
|
2001yil
|
24%
|
O’zbekiston
|
2002yil oyiga
|
1.6%
| Giper inflyatsiya: - Bunday inf. Mamlakatlar iqtisodiy rivojlanishining inqirozli davriga mos keladi baholarning o’sish sur’ati yiliga 200% dan oshib ketadi aholining yashash sharoiti qiyinlashib korxonalar faoliyati yomonlashadiva ular nima qilib bo’lsa xam chet el valyutasini sotib olishga harakat qiladilar. Hozirgi davrga kelib baholar oyiga 50% dan oshganda giperinflyatsiya deb qabul qilingan.
Inflyatsiyani oldini olish uchun avvalo uning darajasini aniqlab olish zarur. - Inflyatsiya darajasi ko’rsatkichi J
- Oldingi davrdagi narx o’sishi V1
- Keyingi davrdagi narx o’sishi V2
Do'stlaringiz bilan baham: |
