Mavzu. Investitsiya risklari va ularni pasaytirish yo’llari Reja: Investitsiya faoliyatida risklar va ularning tasniflanishi

o’zgarishini hisob-kitob qilish. 
 
Zararsizlik nuqtasini aniqlash usuli. 
D,so’m, X,so’m 
Sotishdan 
tushgan 
tushum 
D=K*X1 
Umumiy harajat  
X =Xdoim+K*Xo’zg 
Zarar
Xdoim Doimiy harajatlar
Foyda
Ko Ishlab chiqarilgan mahsulot
hajmi, dona
“Zararsizlik nuqtasi”ni aniqlash formulasi quyidagi ko’rinishga ega: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Izoh: Barcha harajat va sotish miqdorlari – yillik; Xdoim -doimiy harajatlar; 
X =Xdoim+K*Xo’zg-umumiy harajatlar; Xo’zg-bitta maxsulotga ketgan 
o’zgaruvchan harajatlar; K-maxsulot soni; D=K*X1 - Sotishdan tushgan tushum 
(umumiy daromad); X1-maxsulot birligi narhi. Bunda zarasizlik nuqtasi (Ko) 
F = Ko*X1-Xdoim+Ko*Xo’zg 
 
bu erda: F – foyda;
D=K*X1 - Sotishdan tushgan tushum 
(umumiy daromadlar);
X =Xdoim+K*Xo’zg- umumiy harajatlar. 
Ishlab chiqarishning zararsizlik 
nuqtasida
F = 0ga teng bo’ladi va bundan 
zararsizlik nuqtasi kelib chiqadi: 
 
 
Ko=Xdoim/ (X1-Xo’zg) 
 

---

umumiy harajatlar umumiy daromadga teng bo’lganda topiladi: D= X, ya’ni 
Ko*X1=Xdoim+Ko*Xo’zg. Bu yerdan: Ko=Xdoim/ (X1-Xo’zg). 
Investitsiya loyihasini amalga oshirishning turli shart-sharoitlari, ya’ni loyiha 
stsenariylari: 
Optimistik stsenariy 
Xaqiqatga yaqin bo’lgan 
stsenariy 
Pessimistik stsenariy 
loyihaning 
optimistik variantini, ya’ni 
masalan, sotish xajmining 
yuqoriligi, loyixa maxsuloti 
narxining yuqoriligi, barcha 
joriy xarajatlar kam bo’lgan 
shart-sharoitlar 
eng 
ko’p 
bo’lishi 
mumkin bo’lgan shart-sharoit 
(variant). 
loyihaning pessimistik 
variantini, ya’ni masalan, 
sotish xajmining pastligi, 
past narxlar, barcha joriy 
xarajatlar yuqori bulgan 
shart-sharoitlar