- Bozor iqtisodiyotigaasoslangan mamlakatlar iqtisodiyotida kredit muhim rolь o`ynaydi. Kredit deb pul yoki tovar ko`rinishida tegishli foizlar bilan qaytariladigan qarzni tushuniladi.Qarzga beruvchi (kreditor) bilan qarz oluvchi o`rtasida paydo bo`luvchi munosabatlarni kredit munosabatlari deb aytiladi.
- Kreditmunosabatlarining mohiyati shundan iboratki, xo`jalik yurituvchisub`ektlarning moliyaviy ahvoli hamma vaqt ham birday bo`lavermaydi. Ayrimsub`ektlarning vaqtincha bo`sh bo`lgan pul mablag`lari va tovar resurslarimavjud bo`lgan bir paytda, boshqalarning ularga ehtiyoji bor. Masalan, firma(korxona) o`z mahsulotini sotishdan olgan pul mablag`larini birdaniga sarflaydi.Bu pullar xomashyo va materiallar sotib olguncha, ish haqi va mukofotlarto`languniga qadar ma`lum vaqt davomida bo`sh turadi. Ishlab chiqarish, fan vatexnikani rivojlantirishga mo`ljallangan mablag`lar ham jamg`arilib boradi.Aholining vaqtincha bo`sh bo`lgani uchun bankka qo`ygan jamg`armalari hammamlakat miqyosida kattagina mablag`larni tashkil etadi.
Kredit mexanizmi vositasida mamlakatdagivaqtincha bo`sh bo`lgan mablag`lar unga muhtojbo`lgan xo`jalik sub`ektlariga ma`lum muddatgaqarzga beriladi. Erkin tadbirkorlikka keng yo`l ochibberuvchi bozor iqtisodiyoti sharoitida pul yoki boshqamoddiy resurslarni qarzga olishga bo`lgan ehtiyojnihoyatda katta. Bunday ehtiyoj nafaqat yangidan ishboshlayotgan tadbirkorlarda, balki muayyan davrdanboshlab faoliyat ko`rsatayotgan firma (korxona)lardaham mavjuddir. - Kredit mexanizmi vositasida mamlakatdagivaqtincha bo`sh bo`lgan mablag`lar unga muhtojbo`lgan xo`jalik sub`ektlariga ma`lum muddatgaqarzga beriladi. Erkin tadbirkorlikka keng yo`l ochibberuvchi bozor iqtisodiyoti sharoitida pul yoki boshqamoddiy resurslarni qarzga olishga bo`lgan ehtiyojnihoyatda katta. Bunday ehtiyoj nafaqat yangidan ishboshlayotgan tadbirkorlarda, balki muayyan davrdanboshlab faoliyat ko`rsatayotgan firma (korxona)lardaham mavjuddir.
- Kreditning muhim vazifasi investitsiya jarayonlarini faollashtirishdir. Kredit mexanizmi vositasida korxonalarning jamg`arayotgan foydasi va aholining jamg`armalari tezroq muddatlarda kapitalga aylanadi. Kredit tufayli ishlab chiqarishning yangilanish jarayonlarini tezlashtirishga imkoniyat yaratiladi.
- Ko`rinib turibdiki, kredit ishlab chiqarishning rivojlanishida muhim rol o`ynaydi. Kredit ilmiy-texnika taraqqiyotiga, kapitalning aylanish tezligiga, ishlab chiqarish xarajatlarining qisqarishi va samaradorlikning ortishiga yordam beruvchi omildir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
