Mavzu: Iqtisodiy xavfsizlik faniga kirish, iqtisodiy xavfsizlikning mohiyati va tarkibiy elementlari. Iqtisodiy xavfsizlik shakllari va asosiy ko`rsatkichlar

Iqtisodiy xavfsizlikka tahdid soluvchi tashqi omillarga

quyidagilar kiradi:

1) eksport tarkibidagi xomashyo tovarlarining ustuvorligi, anqotilishi;

2) mamlakatning kolga qollab-quvvatlovchi moliyaviy, tashkiliy va axborot infratuzilmalarning rivojlanganligi

hamda import tarkibining samarali emasligi;

5) eksport-import operatsiyalariga xizmat kosishi;

9) tijorat va isteyicha import qaramlikning ortishi;

10) iqtisodiyotning haddan tashqari ochiqligi;

11) milliy tovarlarni ichki va tashqi bozorlardan siqib chiqarish maqsadida chet el kapitallarini jalb qilish.

Makroiqtisodiy kategoriya sifatida iqtisodiy xavfsizlikmuayyan mamlakat milliy iqtisodiyotini tavsiflaydi. Bozortizimida xatar borligidan, bundan hatto milliy iqtisodiyot ham xoli boladi:

shaxsning iqtisodiy xavfsizligi;

korxonaning(firma) iqtisodiy xavfsizligi;

davlatning iqtisodiy xavfsizligi.

Iqtisodiy xavfsizlikning namoyon borsatish, moliyaviy, savdo-tijorathamda notijorat va jamoatchilik tashkilotlari sifatida faoliyat yuritishi nuqtayi nazaridan turkumlash maqsadga muvofiq. Korxonaning (firma) ixtisosligiga kominlash xususiyatlari ham turlicha bolgan tarzda rivojlanish chegaralarini son jihatdan ham belgilashi talab etiladi.

Demak, mamlakatda iqtisodiy xavfsizlik holatining sustlashishiga mal qorsatkichlarning osqinlik qiladi. Iqtisodiy xavfsizlikda negativ, buzuvchi jarayonlarning shakllanishiga olib keladi. Iqtisodiy xavfsizlikning miqdoriy koyicha milliy manfaatlarni tarsatkichlarning eng quyi yoki yuqori chegaralari aniqlanadi.

Iqtisodiy xavfsizlikning bir chegaraviy korsatkichning yomonlashuvi hisobiga tarsatkichlari mavjud:

Davlatning iqtisodiy xavfsizligini turli xil usullar yordamida baholash mumkin, ammo biz ularni bir necha guruhlar shaklida ifodalaymiz:

http://fayllar.org