Mavzu: jahonning yetakchi siyosiy- iqtisodiy tashkilotlari

10-AMALIY MASHG‘ULOT.

MAVZU: JAHONNING YETAKCHI SIYOSIY- IQTISODIY TASHKILOTLARI

Topshiriqlar:

1. BMT va uning tashkil topish sabablari to’g’risida yozma bayon tayyorlang.

2. SHHT va BRIKS hamda ularning dunyo hamjamiyatida tutgan o’rnini siyosiy-geografik jihatdan baholang. (Qisqacha izoh bering)

3. Shimoliy Atlantika Harbiy Bloki va uning vazifalarini jadvalda asoslab bering.

1-topshiriq:

BMT — Yer yuzida tinchlikni va xavfsizlikni ta'minlash maqsadida 1945-yil 24-oktabrda fashizm ustidan g‘alaba qozongan mustaqil davlatlarning ixtiyoriy birlashishi asosida tuzilgan xalqaro tashkilot.

Hozirda BMTga 193 davlat a'zo. Tarkibiga ko‘ra 6 ta asosiy organ, qo‘mita va komissiyalardan iborat:

1. Bosh Assambleya.

2. Xavfsizlik Kengashi.

3. Iqtisodiy va ijtimoiy kengash.

4. Vasiylik kengashi.

5. Xalqaro sud.

6. BMT kotibiyati.

Rasmiy tillari: ingliz, ispan, rus, arab, fransuz va xitoy.

BMT Bosh kotibi — Antoniu Guterrish (portugaliyalik, 2017-yildan).

2-topshiriq:

SHANXAY HAMKORLIK TASHKILOTI — 2001-yil 15-iyunda tashkil topgan xalqaro tashkilot.

A'zo davlatlar: Rossiya, Tojikiston, Xitoy, O‘zbekiston, Qirg‘iziston Qozog‘iston, Pokiston, Hindiston;

Kuzatuvchi davlatlar: Mo‘g‘uliston, Eron, Afg‘oniston, Belorussiya.

Muzokaralar bo‘yicha sherik davlatlar: Armaniston, Kambodja, Ozarbayjon, Nepal, Shri-Lanka, Turkiya.

Davlat boshliqlari sammitlariga taklifnoma olganlar: MDH, ASEAN, BMT, YeOES, AQSH, Turkmaniston.

Kuzatuvchi davlatlar sifatida ishtirok etishga xohish bildirgan davlatlar: Bangladesh, Suriya, Misr, Isroil, Maldiv orollari, Ukraina, Iroq, Vetnam, Bahrayn, Qatar.

BRIKS — BU QANDAY TASHKILOT?

BRIKS — Braziliya, Rossiya, Hindiston, Xitoy, Janubiy Afrika Respublikasidan iborat, tez rivojlanayotgan mamlakatlardan iborat guruh.

BRIC nomi ilk bor tahlilchi Djim O’Neyl tomonidan taklif etildi. 2011-yil 18-fevralda JAR ni tashkilotga qo‘shilishi bilan guruh BRICS deb nomlana boshlandi.

Bu guruh davlatlari dunyo quruqligining 25 foizini egallaydi, 40 % aholisi 15,435 trln.dollarga teng YaIM ga ega. Lekin, Goldman Sachs xulosasiga ko‘ra, bu to‘rt davlat birorta siyosiy ittifoq tuzmasa kerak - deb aytiladi.

Braziliya, Rossiya, Hindiston, Xitoy 40% ga yaqin (260 mln t) bug‘doy, 50% cho‘chqa go‘shti (50 mln tonnada ortiq), 30% dan ortiq qush go‘shti, 30% mol go‘shti ishlab chiqaradi (Jahon ishlab chiqarishga nisbatan).

Jahondagi haydaladigan yerlarning 32% ga yaqini BRIKS davlatlariga tegishli.

Bu tashkilot mamlakatlari e'tiborli darajada integratsion imkoniyatlarga ega.

3-topshiriq:

№	NATO ga a'zo mamlakatlar	A'zo bo‘lgan yili	Vazifalari
1	AQSH
2	Kanada
3	Buyuk Britaniya
4	Germaniya
5	Fransiya
6	Turkiya
7	Lyuksemburg
8	Italiya
9	Daniya
10	Polsha