Mavzu: Jins hosil qiluvchi minerallar. Reja kirish. Asosiy jins hosil qiluvchi minerallar. Ruda hosil qiluvchi minerallar

Karbonatlar
Kaltsit SaSO3 Asosan romboedr kristalli donador agregat ko’rinishda uchraydi. Qattiqligi 3, zichligi 2,7gG`sm3 ulanish tekisligi mukammal; rangi sarg’ish yoki kulrang (aralashmalarga bog’liq). Rangsiz shaffof kristallari island shipati deyiladi. Kaltsit eng ko’p tarqalgan minerallar qatoriga kiradi va suvli eritmalardan hosil bo’ladi.
Malaxit Si SO3 [OH]<sub>2</sub> - kristallari mustaxkam massali monoklin singoniyada. Qattiqligi 3,5-4, zichligi 3,7-4, 1 gG`sm3 . Yer massali malaxit yashil mis deb nomlanadi, chegarasi och yashil, yaltiroqligi shishasimon. Kislotalarda shiddatli qaynaydi mis sulfidli konlarning oksidlanishi zonasida shakllanadi. Jiloli toshlar va kraska ishlab chiqarishda, mis rudasi sifatida ishlatiladi.
Minerallarning tasnifi.
Barit BaSO4 – zich dag’al donador massali rombli mineral xolatda uchraydi. Qattiqligi 3,0-3,3 zichligi 4,3-4,6 gg`sm3 ulanish tekisligi mukammal, rangi kulrang, oq, qizg’ish va xavorang; kislotalarda erimaydi. Bari preparatlari olishda, kraska, poligrafiya sanoatida va boshqalarda,
Gips CaSO4 2H2O-Kristallari tablitkasimon ustunli, prizmatik shaklda monoklin singoniyali; qatiqligi 1,5 zichligi 2,3gg`sm3 ulanish tekisligi mukamimal rangi oq, kulrang, qizg’ish va sarg’ish, kristallari rangsiz. Qurilishda qog’oz, tsement va ximiya sanoatida va qishloq xo’jaligida ishlatiladi.
Volframit (Fe,Mn)WO4 Kristallari tablitkasimon yoki prizmatik shakllangan monoklin singoniyali. Qattiqligi 4,5-5,5, zichligi 6,7-7,5 gg`sm3, rangi qora qo’ng’ir yoki qora chegarasi qo’ngqirdan qora va sariqgacha, yaltiroqligi shafaqsimon, ulanish tekisligi mukammal. Gidrotermal kvarts tomirlari, grezen va pegmatitlarda uchraydi. Volfram rudasi.
Sheyelit.CaWO4 Tetragonal singoniyali, qatiqligi 4,5, zichligi 5,8-6,2gg`sm3 rangi oq, kulrang va qizg’ish, yaltiroqligi yog’dek, olmosdek. Kontakt-metosomatik konlarda gidrotermal va pegmatik tomirlarida uchraydi. Volfram rudasi.