Мавзу. Картографик шрифтлар ва картадаги ёзувлар

Нақш билан безатилганлик, шунингдек, сатрнинг аниқ ва равшан кўрсатилиши - шрифтнинг муҳим хусусиятидир.

• Нақш билан безатилганлик, шунингдек, сатрнинг аниқ ва равшан кўрсатилиши - шрифтнинг муҳим хусусиятидир.
• Шрифт сифатини тиклашнинг моҳияти картани техник жиҳатдан тайёрлаш ва босиш усуллари билан боғлиқ. Замонавий техника исталган шаклдаги, асосий ва қўшимча элементлари уйғунлашган турли контрастдаги ва ҳоказо шрифтларни тайёрлаш ва босиш имкониятларига эга.
• Картанинг ўқилишига шрифтнинг умумий вазифаси (нагрузка) катта таъсир кўрсатади. Бунга зарур ёзувлар сони, тури ва характери, зич жойлашганлиги боғлиқ.
• Шрифт вазифаси (нагрузка)га муҳим ўзгартишлар киритиш у ёки бу шрифт турини, расмнинг тавсифини, ўлчамини, ҳарфнинг қоралилигини ва бошқаларни танлаш имконини беради.

Шрифтнинг вазифаси майдон ва сон кўрсаткичлари билан белгиланади. Майдон бўйича вазифа (нагрузка)си - бу 1 см2 майдон ҳисобига 1 мм2 ли шрифт ёзувлар; сон бўйича нагрузка эса, 1 см2 га жойлаштирилган шрифт сони билан белгиланади.

• Шрифтнинг вазифаси майдон ва сон кўрсаткичлари билан белгиланади. Майдон бўйича вазифа (нагрузка)си - бу 1 см2 майдон ҳисобига 1 мм2 ли шрифт ёзувлар; сон бўйича нагрузка эса, 1 см2 га жойлаштирилган шрифт сони билан белгиланади.
• Умумгеографик карталар (айниқса справочниклар)да шрифтнинг вазифаси юқоридир, бунда барча графика нагрузкасининг 50—70% ҳажмини шрифтлар ташкил этади, буларнинг асосий қисми аҳоли пункти номларини билдирувчи ёзувлардир.
• Картанинг масштаби майдалангани сари шрифтлар нагрузкаси орта боради. Картани безатишда шрифт нагрузкасини ҳисобга олиш муҳим, чунки шрифтнинг турини, графика воситаларини (баландлиги, қоролилигини, кенг-лигини) ўзгартириб, картадаги ёзувнинг график (нагрузка) вазифасини ошириш ёки пасайтириш мумкин.

Географик карталарда ёзувларни жойлаштириш. Карта мазмунини ўқий бошлаганда, авваламбор географик номларга эътибор қаратилади. Турли географик объект номини картада тўғри ёзилиши ва ёзувнинг жойлаштирилишига қараб, картанинг мазмунини тезроқ тушуниш мумкин. Ёзувларни тўғри жойлаштиришнинг асосий талаби, ҳар бир ёзув тегишли географик объектни аниқ қўрсатиши лозим.

• Географик карталарда ёзувларни жойлаштириш. Карта мазмунини ўқий бошлаганда, авваламбор географик номларга эътибор қаратилади. Турли географик объект номини картада тўғри ёзилиши ва ёзувнинг жойлаштирилишига қараб, картанинг мазмунини тезроқ тушуниш мумкин. Ёзувларни тўғри жойлаштиришнинг асосий талаби, ҳар бир ёзув тегишли географик объектни аниқ қўрсатиши лозим.
• Картада объектларни бир жойда тўпланиш хусусияти ёзувларни жойлаштиришга сабаб бўлади. Аҳоли пунктларини жойлашишини кўрсатганда, ёзувнинг бир жойда жамланганлигини кўриш мумкин, бундай ҳолларда турли шакл ва ўлчамга эга шрифтлардан фойдаланилади.