Mavzu: Kimyodan Nobеl mukofoti sovrindorlari va ularning fan olamidagi yutuqlari. O`zbеkistonda kimyo fani va sanoati hamda ularning rivojlanishi asoslari. O’zbekistonning mashhur kimyogar olimlari va ularning ilmiy faoliyati

Kimyoviy reaksiyalarning tezligini o`rganib yuqori natijalaga erishganligi uchun Germaniyalaik Vant-Goffga 1-marta 1901 yilda Nobel mukofoti topshirilgan.
1903 yilda fizika sohasida 1911 yilda esa kimyo sohasida M.S.Kyuriy poloniy va radiy radioaktiv elementlarini kashf qilganligi munosabati bilan taqdirlangan

Йоахим Франк, кимё бўйича Нобель мукофоти совриндори.(2017 yil)

Qo’sh mukofot sohiblari

• Qo’sh mukofot sohiblari
• Nobel mukofoti sohiblari orasida shunday insonlar borki, ular o‘z hayotlari va ilmiy faoliyatlari davomida yaratgan ixtiro hamda kashfiyotlari orqasidan qo‘lga kiritgan yutuqlari uchun ushbu noyob mukofotga ikki martadan sazovor bo‘lganlar ulardan:
• Nobel mukofoti to’g‘risidagi ma’lumotlarni tayyorlash davomida bir oiladan yetishib chiqqan sovrindor olimlar diqqatimizni tortdi. Bir oila yoki sulola vakillaridan bu oliy mukofotga quyidagi olimlar sazovor bo’lishgan:
• Per va Mariya Kyuri, ularning qizi va kuyovi Iren va Frederik Jolio- Kyuri, ota bola Nils Bor va Oge Bor, ota bola Uilyam Genri Bregt va Uilyam Lorens Bregt, ota bola Mann Sigban va Kay Sigban, Mariya Sklodovskaya-Kyuri Varshava shahri Laynus Poling Jon Bardin Fredrik Senger Albert Eynshteyn AQSh(Oregonta) AQSh (Viskonsin) Angiliya(Rendkomb) Olmoniya(Ulma) Oilaviy mukofot sohiblari

XVIII asr oxiri va XIX asr o’rtalarida G’arb mamlakatlarida rivoj topa boshlagan kimyo fani Rossiya orqali O’zbekistonga ham kirib keldi. Toshkentda 1869 -yil kimyo laboratoriyasi tashkil etildi. Keyin shu yerda ko’mirni gazlashtiruvchi moslama qurib ishga tushiriladi, Qo’qon xonligi va Buxoro amirligida zarb qilingan tangalar o’rganildi. Turli o’simliklardan alizarin bo’yog’ini ajratib olish, chigitni tozalash, tolani presslash, suv va tuproqni analiz qilish, sabzavot ekinlari tarkibidagi shakar miqdorini aniqlash, shisha uchun kerakli giltuproq tarkibi hamda sifatini aniqlash, uzumni bijg’itib spirt tayyorlash, anor po’stlog’idan oshlovchi moddalar tayyorlash, tsement eritmalari va toshqol olish, don va dukkakli o’simliklardagi kraxmalni aniqlash, qamish, g’o’zapoya va daraxtlarning o’tinlaridagi yonilg’i birliklarini hisoblash kabi ilmiy tadqiqot ishlari olib boriladi. Mazkur laboratoriya 1913- yil yanvargacha ishlab turgan.

• XVIII asr oxiri va XIX asr o’rtalarida G’arb mamlakatlarida rivoj topa boshlagan kimyo fani Rossiya orqali O’zbekistonga ham kirib keldi. Toshkentda 1869 -yil kimyo laboratoriyasi tashkil etildi. Keyin shu yerda ko’mirni gazlashtiruvchi moslama qurib ishga tushiriladi, Qo’qon xonligi va Buxoro amirligida zarb qilingan tangalar o’rganildi. Turli o’simliklardan alizarin bo’yog’ini ajratib olish, chigitni tozalash, tolani presslash, suv va tuproqni analiz qilish, sabzavot ekinlari tarkibidagi shakar miqdorini aniqlash, shisha uchun kerakli giltuproq tarkibi hamda sifatini aniqlash, uzumni bijg’itib spirt tayyorlash, anor po’stlog’idan oshlovchi moddalar tayyorlash, tsement eritmalari va toshqol olish, don va dukkakli o’simliklardagi kraxmalni aniqlash, qamish, g’o’zapoya va daraxtlarning o’tinlaridagi yonilg’i birliklarini hisoblash kabi ilmiy tadqiqot ishlari olib boriladi. Mazkur laboratoriya 1913- yil yanvargacha ishlab turgan.