Мавзу: кириш фойдали қазилмалар тўҒрисида умумий малумот

МАВЗУ: КИРИШ ФОЙДАЛИ ҚАЗИЛМАЛАР ТЎҒРИСИДА УМУМИЙ МАЛУМОТ

Фойдали қазилмалар хақидаги таълимот маъдан ҳосил бўлиши назарияси, уларнинг ер пўстида жойлашиши қонуниятлари, маъдан таналарининг кўриниши ва ётиши, таркиби, структура ва текстураси ҳамда фойдали қазилмаларнинг келиб чиқиши ва саноатда ишлатилиши бўйича турларга бўлиниши билан таништиради.

• Фойдали қазилмалар хақидаги таълимот маъдан ҳосил бўлиши назарияси, уларнинг ер пўстида жойлашиши қонуниятлари, маъдан таналарининг кўриниши ва ётиши, таркиби, структура ва текстураси ҳамда фойдали қазилмаларнинг келиб чиқиши ва саноатда ишлатилиши бўйича турларга бўлиниши билан таништиради.

Геологиянинг ушбу соҳаси бошқа геологик фанлар билан узвий боғланган ва уларнинг кўпларига таяниб ривожланади. Масалан, умумий геология, тарихий геология, регионал геология, минералогия ва петрография, гидрогеология ва инженерлик (муҳандислик) геологияси материалларига таянса, геофизика, геокимё, тоғ-техник ва иқтисодий фанлар билан узвий алоқада иш юритади.

• Геологиянинг ушбу соҳаси бошқа геологик фанлар билан узвий боғланган ва уларнинг кўпларига таяниб ривожланади. Масалан, умумий геология, тарихий геология, регионал геология, минералогия ва петрография, гидрогеология ва инженерлик (муҳандислик) геологияси материалларига таянса, геофизика, геокимё, тоғ-техник ва иқтисодий фанлар билан узвий алоқада иш юритади.

Табиатда қаттиқ ҳолдаги фойдали қазилмалар кўпроқ учрайди. Суюқ хилига нефть ва сув, газсимон турига табиий ёнувчи газлар киради.

• Табиатда қаттиқ ҳолдаги фойдали қазилмалар кўпроқ учрайди. Суюқ хилига нефть ва сув, газсимон турига табиий ёнувчи газлар киради.
• МАЪДАН – металл ёки металл бирикмаларини ажратиб олиш иқтисо-дий жиҳатдан мақсадга мувофиқ бўлган минерал ҳосиладир.
• ФОЙДАЛИ ҚАЗИЛМА КОНИ – маълум бир иқтисодий шароитда қазиб олиш фойдали бўлган бир ёки бир неча маъдан тўплами.

Фойдали қазилма конларига саноат ўз техник имконияти ва қазиб олиш иқтисодий афзаллигини ҳисобга олиб маълум талаблар қўяди. Бу талаблар «кондициялар» деб аталади. Иқтисодий шароит ва техник ҳолати ўзгариши билан кондициялар ҳам ўзгаради.

• Фойдали қазилма конларига саноат ўз техник имконияти ва қазиб олиш иқтисодий афзаллигини ҳисобга олиб маълум талаблар қўяди. Бу талаблар «кондициялар» деб аталади. Иқтисодий шароит ва техник ҳолати ўзгариши билан кондициялар ҳам ўзгаради.
• Барча фойдали қазилмалар тўрт катта гуруҳга бўлинади: металл, нометалл, ёнувчи ва гидроминерал фойдали қазилмалар.