Mavzu; korrupsiya shakllarining genezisi va uning evolutsiyasi. Korrupsiya shakllari va sabablari jahon tajribasida korrupsiyaga qarshi kurash mehanizmi

Mavzu; korrupsiya shakllarining genezisi va uning evolutsiyasi. Korrupsiya shakllari va sabablari.jahon tajribasida korrupsiyaga qarshi kurash mehanizmi

• Reja;
• 1. Korrupsiya tushunchasining mohiyati va uning ijtimoiy munosabatga ta’siri.
• 2. Korrupsiyaning shakllari.
• 3. Jahon tajribasida korrupsiyaga qarshi kurash mexanizmlari.

Korruptsiya nima:

• Korrupsiya (lotincha: corrumpō — aynish, poraga sotilish) — mansabdor shaxsning oʻz mansabi boʻyicha berilgan huquqlarni shaxsiy boyish maqsadlarida bevosita suiisteʼmol qilishidan iborat amaliyot. Mansabdor shaxslarni sotib olish, ularning poraga sotilishi ham Korrupsiya deyiladi.
• Korrupsiya bu — jamiyatni turli yo‘llar bilan iskanjaga oladigan dahshatli illatdir. Mazkur illat demokratiya va huquq ustuvorligi asoslariga putur yetkazadi, inson huquqlari buzilishiga olib keladi, bozorlar faoliyatiga to‘sqinlik qiladi, hayot sifatini yomonlashtiradi va odamlar xavfsizligiga tahdid soladigan uyushgan jinoyatchilik, terrorizm va boshqa hodisalar ildiz otib, gullashi uchun sharoit yaratib beradi.

Korrupsiyaning shakllari:

• Pora: jarimadan qochish, imtihonda baho olish, tender olish va boshqalar kabi biron bir foyda uchun pul taklif eting.
• Resurslarni boshqa yo'naltirish: U umumiy manfaatdorlik loyihasi uchun mo'ljallangan resurslarning bir qismini shaxsiy maqsadlarga yo'naltirishdan iborat.
• Noqonuniy yoki yashirin boyitish: boshqa odamlarning, ayniqsa jamoat boyliklarini o'g'irlash orqali to'satdan boyitish.
• Hokimiyatni suiiste'mol qilish: birovdan foyda olish uchun rol taklif qiladigan oxir-oqibat kuch holatidan foydalaning.
• Funktsiyalarni suiiste'mol qilish: O'zining mavqei va vakolatidan foydalanib, qo'pol xatti-harakatlar qilish.
• Savdo-sotiq: imtiyozlarni olish uchun yaqin yoki yaqin bo'lmagan shaxsiy munosabatlardan foydalaning.
• Kelishuv: ma'lum bir vaziyatdan foydalanish uchun uchinchi tomon bilan ahd qilish.
• Korruptsiya jinoyatlarini sodir etish uchun fitna: Bu korruptsiya uchun jinoyatlarni rejalashtirish va tashkil qilish uchun sheriklarning yig'ilishini anglatadi.
• Odil sudlovga to'sqinlik qilish: o'zini yoki boshqalarni himoya qilish uchun adliya sub'ektlari tergovining tegishli jarayoniga qarshi turish.
• Nepotizm: qarindoshlarini siyosiy lavozimlarga tayinlash.
• Maxfiy yoki yolg'on ma'lumotlardan noqonuniy foydalanish: shaxsiy manfaati uchun ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish.