Mavzu: “Korxonani boshqarishning tamoyillari, shakllari va uslublari”

ҚАЙТА ТАШКИЛ ЭТИШ ВА УНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСОСИ

• Амалдаги корхонани қайта ташкил этиш янги мақсадга эришишнинг бир йўли ёки олдинги ишдаги жиддий хатоларни тузатиш имконияти бўлиши мумкин. Шундай вазиятлар бўладики, тугатиш ўрнига қайта ташкил этиш амалга оширилади. Бунга сабаб банкротлик тартиботининг мақсадга номувофиқлиги ва асосий активларни сақлаб қолиш имкониятидир. Шунингдек, меҳнат жамоасининг асосини сақлаб қолишнинг, шу билан бирга барчасини янгидан бошлашнинг энг оғриқсиз усулидир.
• Тижорат корхоналарини қонун ҳужжатларига кўра қайта ташкил этиш Фуқаролик кодекси (49-модда), “Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги Қонун (92-97-моддалар), “Масъулияти чекланган ва қўшимча масъулиятли жамиятлар тўғрисида”ги Қонун (49-54-моддалар) ва “Хусусий корхоналар тўғрисида”ги Қонун (28-модда) билан тартибга солинади.

Korxona mulki

• Korxona mulki, bu – uning asosiy aylanma fondlari xamda kiymati korxonaning mustakil balansida aks ettirilgan boshqa boyliklardir. Korxona mulki nizomga muvofik unga to’lik mulkdorlik va egalik qilish huquqi bilan tegishli bo’ladi. Ta‘sischilarning pul va moddiy badallari, maxsulot sotish va xizmat ko’rsatish, shuningdek, xo’jalik faoliyatining boshqa turlari natijalari; bank va boshqa kreditorlar karzlari; byudjetdan kapital ko’yilma va dotatsiyalar, tashkilot va fukarolarning beғaraz va xomiylik badallari, konun tomonidan takiklanmagan boshqalar korxona mulki manbasi bo’lib xizmat kiladi. Korxona konunchilikka muvofik xolda yer, suv, yer osti, o’rmon va boshqa tabiiy resurslarni kuriklash, tiklash va munosib ravishda foydalanish me‘yorlari va talablariga o’z faoliyatida amal qilish bo’yicha javobgarlikka ega. Korxona ishlab chiqarishni kengaytirish va takomillashtirish mexnat jamoasini ijtimoiy rivojlantirish maksadida ko’shimcha mablaglarni jalb qilish uchun kimmatli kogozlar chiqarish huquqiga ega. Davlat korxona mulkiy huquqlarini ximoya qilishni kafolatlaydi. Davlat tomonidan korxona asosiy va aylanma fondlari va boshqa boyliklarini fakat konunda ko’rsatilgan xollardagina tortib olinishi mumkin. Korxonaning mulkiy huquqiga fukarolar, yuridik shaxslar, davlat tashkilotlari tomonidan keltirilgan zarar sud qarori bilan kaytariladi.