Tuzuvchi:Mahmudov N. Qabul qiluvchi:Tojimurodov H. Sindrom Leyella - Bu (toksik epidermal nekroliz) og’ir kasallik terini bullyoz yallig’lanishi va shilliq qavat epidermisni ko’chishi yoki epitelial hujayralar ko’chishi bilan namoyon bo’ladi.
- Etiologiya –asosan dori vositalar qabul qilish bilan bog’liq. Birinchi o’rinda allergik reaksiya chaqirish bo’yicha sulfanilamid guruhi ustunlik qiladi,keyin penisillin ,tetrasiklin ,eritromosin va ayrim hollarda rentgenokontrast modda hamda qoqsholga qarshi emlash va hk.
Patogenez - Dori vositalar qabul qilishga bo’liq ravishda allergik mexanizm(3 va4 tip allergik reaksiya ),
preparat gapten ro ‘lini oynaydi ,teri hujayrasida oqsil bilan fiksatsiya bolishi orqali. Klinika - Xususiy simptomlari:39-40 C Temperatura ko’tarilishi bilan o’tkir boshlanadi
- 3ta darajasi:
- Eritematoz daraja –eritomatoz dog’ teri va shilliq qavatlarda
- Bullyoz daraja - 2-3 kun orasida noto’g’ri shaklli yupqa devorli pufak
- Deskvamasiya daraja –yengil rivojlanuvchi eroziya
- Nikolskovo simptomi musbat(epidermis ko’chishi)
- Simptom Asboganzena
- Shilliq qavati yallig’lanishi og’iz bo’shligida ,aftoz va nekrotik-yallig’lanishi boshlanishi
- Jinsiy organlar yallig’lanishi( vaginit )
- Gemorragik konyuktiv
- Umumiy simptom – intoksikatsiya ,suyuqlik yo’qotish ,oqsil yuza qavat eroziyasi orqali ,suv tuz balansi buzilishi.
Diagnostika - Temperatura
- Sog’ teri tezda zararlanishi
- Simptom Nikolskov
- Qon tahlilida- tayoqcha yadroli neytrofil oshishi , eozinofil yo’qligi,toksik donador neytrofillar ham oshishi aniqlanadi.
davolash - Gospitalizatsiya -steril muhitni saqlash
- Mahlliy:GKS,analin bo’yog’i,dezinfeksiyalovchi malham
- Mahalliy :Krem,maz (betametazon+salitsil kislota , metilprednizalon asetonat)
- Shilliq qavatga – kungaboqar damlama ,bor kislota ,kaliy permanganat
- Ko’z zararlansa –ruhli yoki GK tomchisi
- Sistemali:antibiotik ,GK,Allergiyaga qarshi
- Ekstakorporal gemosorbsiya ,plazmofarez.
Sindrom Stivens –Jonson - Og’ir sistem allergik reaksiya sekin rivojlanuvchi tip va o’zida og’ir forma bullyoz , epidermis ko’chishi toki 10% teri qatlamini,shilliq qavat zararlanishi bilan kechadi.
- Epidemiologiyasi:1mlnda 2-7 tagacha ,ko’proq 20-40 yoshda ,erkaklar 2 marta ko’roq kasallanadi ayollarga qaraganda,o’lim holati5-12%.
etiologiyasi - 4ta kategoriya
1) dori vositalar 3)Onkologik kasallik 4)idiopatik Patogenez - Molekula tashiqi tomoni o’zini hujayrasini immun sistema antigen hisoblaydi
- Ig M va Ig G sintezlanadi,oqsil komplement ,killer va fagosit bilan antigenni lizislaydi
- Hujayra-muskulda zararlanish kechadi
- Kerotinosit parchalanishi
- Sitotoksik leykosit va nk-hujayra migrasiya qiladi epidermisga qaysiki katta miqdorda immun mediatori ajraluvchi(perforin,granzim B granulizin ,fasl aralashmasi)
- Granulizin keratinositlarni apoptozga uchratadi,epidermisni keng nekrozlab ,pufak hosil qiladi.
Klinik ko’rinishi - Prodromal grippsimon davri 1dan 14 kungacha davom etadi:
- Lixarodka
- Umumiy holsizlik
- Yo’tal
- Tomoqda o’g’riq
- Boshda og’riq
- Atralgiya
- Ba’zan ko’ngil aynishi va diareya
- Teri va shilliq qavat yallig’lanishi asosan 4-6 kundan keyin rivojlanadi
- Bukuvchi sohalarda(yelka oldi,tizza orti,kaft ichi ,oyoq kafti,jinsiy organlar hamda shilliq qavatlarda (aniq ajralgan,yumaloq shaklda pushti-qizil papulla)diametri bir necha mm dan 2-5 sm gacha ,2ta zona :(ichki kulrang-ko’k rangda ,ba’zida pufak markazda ,seroz va gemmoragik infiltrat bn to’lgan) va tashqi ( qizil rangda )
- Lovullash va qichish bn harakterli.
- Labda ,bo’yinda har xil eritema ,pufak ,eroziya uchastkalari,sarg’ish yiring bn o’ralgan.
- Pufaklarni yorganda va shilliq qavatlarda yaxlit qonaydigan og’riq ,bundan oldin milk va lablar shishgan ,og’riqli va gemmoragik qobiqli bo’ladi
- Eroziv zararlanish shilliq qavatda: siydik ayrish sistemasida qon ketish siydik qopidan va vulvovaginit kuzatiladi ayollarda
- Ko’z zararlanganda blefarokonyuktivit va iridosiklit qaysiki ko’rishni yo’qotishgacha boradi.
diagnostika - Klinik anamnez
- Qon tahlilida :anemiya ,limfopeniya ,eozinofilliya(kam hollarda)
- Epidermis nekroz bo’lishi, ko’chib tushushi
davolash - Infuzion terapiya (kaliy xlor,natriy xlor , tiosulfat natriy)
- GK(prednizalon,deksametazon )
- Gemasorbsiya ,plazmafarez
Do'stlaringiz bilan baham: |
