Mavzu. Lipidlar almashinuvi. Uog’larni to’qimalarda parchalanishi. Glisirining oksidlanishi

Yog‘larning qondagi transport 

shakllari : 

 

• Qayta sintezlangan triglitseridlar, fosfolipidlar va xolesterin 

oqsil bilan birga xilomikron hosil qiladi. Xilomikronlarning 

zichligi juda past (0,95 dan kam) va diametri katta bo‘lib, ular 

kapillyarlarga o‘ta olmaydi va shuning uchun limfa orqali 

tashiladi. Limfa tomirlari yigilib limfa tugunlaridan o‘tadi va 

retikulyar hujayralar aro o‘tib umumiy limfa tomiri orqali 

yuqori kovak venaga quyiladi. 

Qon tarkibidagi yog‘larning transport shakli murakkab oqsillar 

guruhiga kirib lipoproteinlar deb nomlanadi. Lipoproteinlar 

ozaro zichligi va tarkibiga binoan farqlanadi:  

 

---

 

 

• ZYL(xilimikronlar) jigarda hosil bo‘ladi. To‘qimalardagi 

ortiqcha xolesterinni biriktirib oladi. Undagi LXAT (lesitin-

xolesterol-atsil-transferaza) fermenti ta’sirida erkin holesterin 

xolesteridga aylanadi. 

ZYL qon plazmasida yashash muddat 4 kunga teng va bu LP 

almashinuvi nefrotik sindromda, gipertriglitseridemiyada va 

uglevodlarga boy bo‘lgan ovqat iste’mol qilinganda tezlashadi. 

ZYL vazifalari:Toqimalardan xolesterinni olib chiqib, ularning 

to‘planishiga yo‘l qo‘ymaydi. Toqimalarning ZPLni yutib 

olishiga manfiy ta’sir etadi va shu bilan to‘qimaga kam 

xolesterin tushadi.  

 

 

 

---