Mavzu: markaziy bankning mustaqilligi reja: Markaziy bank mustaqilligi tushunchasi. Rivojlangan davlatlar markaziy banklari. Markaziy bankning iqtisodiy mustaqilligi va uni belgilovchi me’zonlar

Markaziy bankning mustaqilligini belgilovchi indekslar: GMT (Grilli, Maskiandaro va Tabellinilar tomonidan asos solingan) indeksi

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
MARKAZIY BANKNING MUSTAQILLIGI

Eyffinger–Shaling indeksi;
Sukerman indeksi mustaqillikni tavsiflovchi 4 ta guruhga bo'lingan 16 ta ko'rsatkichlarni o'zida mujassamlashtiradi. Kadrlar siyosatini mustaqilligi pul-kredit siyosatini ishlab chiqish Uning maqsadlari va davlat byudjetini moliyalashtirishni chegaralash. Har bir 16 ta ko'rsatkich 0 dan 1 gacha belgilanishi mumkin. GMT indeksi 2 qismdan iborat bo'lib, MBning siyosiy va iqtisodiy mustaqilliligini belgilaydi. Har bir qism o'zida indekslarni aks ettirib faqat 2 ta ko'rsatkich bilan belgilanadi. Hozirgi vaqtda GMT indeksi MBning mustaqililigini baholash uchun ko'plab ishlatilayotgan indeksdir, chunki uni hisoblash uchun etarli ma'lumotlarni olish mumkin bo'ladi.

GMT indeksi doirasida MB siyosiy mustaqilligini baholashning asosiy me’zonlari quyidagilar: MB raisini tayinlashda hukumat aralashuvi;
MB raisi 5 yildan ortiqroq muddatga tayinlanishi;
MB direktorlar kengashi hukumat aralashuvisiz tayinlanishi;
MB direktorlar kengashi 5 yildan ortiqroq muddatda boshqarishi;
MBning direktorlar kengashida xukumat vakillarini ishtirokiga zaruratning yo'qligi;
Pul-kredit siyosatiga oid qarorlarni hukumat tomonidan tasdiqlanishi lozim emasligi;
MB qonunchilikka asosan asosiy maqsadlardan biri sifatida narxlar darajasini barqarorlashtirishga harakat qilishi shart;
MB bilan hukumat o'rtasida muamolarni hal qiluvchi qonunchilik normalarini mavjudligi.

Xulosa qilib aytadigan bo`lsak markaziy bank - mamlakatning pul belgilarini emissiya qilish (pul bosib chiqarish) va tijorat banklari faoliyatini nazorat qilish huquqi berilgan bosh davlat banki. Markaziy bank "banklarning banki" boʻlib, pul muomalasini tartibga solishda va byudjetni boshqarishda davlatga va hukumatga yordam beradigan organ hisoblanadi. Pul emissiyasini amalga oshirish, davlatning oltin-valyuta zaxiralarini saqlash, bank tizimini kreditlash, hukumat va tijorat banklarining hisoblarini olib borish, pul muomalasini tartibga solish, kredit muassasalarini nazorat qilish Markaziy bankning asosiy vazifasiga kiradi. Markaziy bankning iqtisodiy mustaqilligi –bu markaziy bankning o`z ixtiyoridagi mablag`lar va instrumentlardan foydalanishda hukumatdan va davlat boshqaruv organlaridan mustaqilligidir.

Download 132.59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6