Mavzu. Mikroiqtisodiyot faniga kirish

2-masala

New Tork Times (30.11.1993) gazetasi ma’lumotlariga ko’ra, “OPEC tashkilotining oxirgi haftada ishlab chiqarishni qisqartira olmaganligi neft bozorida chalkashlikni keltirib chiqardi … 1990 yildan boshlab neft uchun eng past narx”

1. 
   Nima sababdan OPEC a’zolari ishlab chiqarish hajmini kamaytirishga intilgan edi?
   
2. 
   Nima deb o’ylaysiz, nima uchun OPEC ishlab chiqarishni qisqartirishga kelisha olmagan? Neft bozoriga chalkashlik kirib kelishi natijasida nima yuz bergan?
   
3. 
   Gazeta shuningdek OPEC ning fikri bosib chiqardi: “Tashkilotdan tashqarida ishlab chiqaruvchi millatlar, Norvegiya va Britaniyaga o’xshab o’zlarining ulushini o’zi bajarsin va ishlab chiqarishini qisqartirsin”. Norvegiya va Biritaniya aloqasini xohlayotgan OPEC haqida aytilgan ibora “o’zlarining ulushini o’zi bajarsin” nimani bildiradi?
   

3-masala

Ko’plab bir xil g’oyalar kompaniyalarga shunday murojaat qiladi: bozordagi oligopolist ular sotib olgan narsalar uchundir.

1. 
   Agar oligopolist sotuvchi sotayotgan narxni yuqori bo’lishini istasa, oligopolist xaridor qanday maqsadni ko’zlaydi.
   
2. 
   Beseboll jamoasi ligasining katta qismi egalari besebol o’yinchilari bozorida oligopoliyani tashkil etadi. O’yinchilar oyligiga nisbatan liga egalarining maqsadi nima? Nima uchun bu maqsadga erishish qiyin?
   
3. 
   Beseboll o’yinchilari 1994-yilda ishni to’xtatgan, chunki ular oylikni qabul qilmadi, liga egalari qabul qilishni xohladi. Agar liga egalari oyliklar ustida birgalikda ishlaganda, nima uchun liga egalari oylik uchun ehtiyoj sezadi?
   

4-masala

Amerika havo yo’llari va Branif havo yo’llari prezidentlarining telefon suhbati ifodalangan. Ikki kompaniya o’rtasidagi o’yinni tahlil qilamiz. Har bir kompaniya chipta narxini yuqori yoki quyi narxga o’zgartira oladi.Agar bitta kompaniya 100$ ga o’zgartirsa, u kam foyda qiladi, agar boshqa kompaniya ham 100$ ga o’zgartirsa va yuqori foyda oladi, agar boshqa kompaniya 200$ ga o’zgartirsa. Boshqa tomondan, kompaniya 200$ ga o’zgartirsa u kam foyda ishlaydi agar boshqa kompaniya 100$ ga o’zgartirsa va o’rta foyda agar boshqa kompaniya 200$ ga o’zgartirsa.

1. 
   Bu o’yinga qaror qilish jadvalini chizing.
   
2. 
   Bu o’yinda nash equilibrium nima? Izohlang
   
3. 
   Har bir havo yo’llari uchun nash equilibriumdan yaxshiroq daromad bormi?
   

5-masala

Jack va Jillning duapoliyasi haqida bahslashamiz. Uchinchi odam John suv manbasini ochib bozorga qo’shilganda, Jack va Jill duapoliyaning nash equilibriumida(80 gallon) deb faraz qilinadi.

1. 
   Jack va Jill jami 80 gallon ishlab chiqarishni maqsad qildi, bozor 3 ga bo’lindi. Agar John bunga rozi bo’lsa, u qancha foydaga erishadi.
   
2. 
   Kelishuvdan keyin John 10 gallonga mahsulot hajmini oshirdi. Agar u shunday qilsa, Jack va Jill shartnomada tursa, John qancha foyda ko’radi? Yuqoridagilar sizga shartnoma haqida nima gapiradi?
   
3. 
   Bozordagi 3 ishlab chiqaruvchi uchun Nash equilibrium nima? 2 ta ishlab chiqaruvchi uchun nash equilibrium bilan nima farqi bor?