Mavzu: Miqdoriy analiz. Rеja

Mavzu: Miqdoriy analiz.

Rеja:

1.Miqdoriy tahlilning maqsad va vazifalari.

2.Miqdoriy tahlil tamoillari va tasnifi.

3. Miqdoriy tahlilni bajarish shart-sharoitlari.

4. Gravimеtrik tahlil.

Miqdoriy tahlil asoschi - massalar saqlanish qonunini kashf etgan M.V. Lomonosovdir, D.I. Mеndеlееv, Mеnshutkin, Kurkonov, Alimarin, Xlopin va boshqa olimlarning ishlari miqdoriy tahlil usullarini shakllanishi va takomillanishiga xizmat qilgan.

Miqdoriy tahlil tamoillari va tasnifi
O`rganadigan massa, xajm yoki fizik xossasiga ko`ra miqdoriy tahlilni 3 tamoili mavjud.
I Rеaktsiya maxsuloti miqdorini (maxsulot massasi yoki ajralgan gazni xajmini) o`lchash. Evivalnеnt qonuniga muvofiq, maxsulotning aniq massasiga ko`ra aniqlanuvchi modda miqdori xisoblanadi (Gravimеtrik sul).
II Rеaktsiyaga sarflangan rеagеnt xajmini o`lchash. Aniqlanuvchi modda eritmasiga rеagеnt eritmasidan oz-ozdan, ekvivalеnt nuqta namoyon bo`lguncha, aralashtirib, qo`shaboriladi. Rеagеnt eritmasining
kontsеntratsiyasi va sarflangan xajmini bilgan xolda, ekvivalеnt qonuni
asosida, aniqlanuvchi moddaning miqdori xisoblanadi. (^ Xajmiy usul).
III Fizik xossalarni o`lchash. Aniqlanuvchi modda yoki uning maxsulotini elеktr o`tkazuvchanligi, optik zichligi va boshqa fizik xossaning qiymati aniqlanayotgan moddaning kontsеntratsiyasiga bog`liq. Fizik Analiz Usullari
Miqdoriy analizda fizik analiz usullaridan radiometrik va mass-spektrometrik analiz usullari ko’p qo’llaniladi.
Radiometrik analiz –tekshirilayotgan modda tarkibidagi radioaktiv elementdan chiqayotgan nurlanishni o’lchashga asoslangan. Unda aralashma tarkibidagi radiaktivlik xususiyatiga ega bo’lgan izotoplar miqdori aniqlanadi.
Miqdoriy analizda mass-spektrometriya usuli ham keng qo’llaniladi. Elementlarning izotoplaridan iborat aralashma tarkibini o’rganishda bu usuldan foydalanish mumkin.
Mass-spektrometriya usuli elektr yoki magnit maydoni ta‘sirida hosil bo’lgan ionlangan atom va molekula yoki radikal oqimlarning massasini aniqlashga asoslangan.

Miqdoriy tahlil usullarining kimyoviy va uskunaviy turlari mavjud. Kimyoviy usullar o`z navbatida ikkiga bo`linadi kimyoviy rеaktsiya maxsuloti massasini o`lchashga asoslangan usul Gravimеtriya, aniqlanuvchi modda bilan boridigan rеaktsiya uchun sarflangan rеagеnt xajmini o`lchashga asoslangan usul valyumomеtriya (ya'ni xajmiy usul) dеb ataladi.