Mavzu: Model va modellashtirish tushunchalari. Model turlari. Masalani formallashtirish. Amaliy masalalar va ularni modellashtirish

Mavzu: Model va modellashtirish tushunchalari. Model turlari. Masalani formallashtirish. Amaliy masalalar va ularni modellashtirish.

REJA:

1.Model va modellashtirish tushunchasi.

2.Modellashtirish bosqichlari.

3.Model turlari.

MODEL VA MODELLASHTIRISH TUSHUNCHASI

Model (lot. “Modulus” – o‘lchov, me'yor) – biror ob'ekt yoki ob'ektlar tizimining obrazi yoki namunasidir. Masalan, yerning modeli–globus, osmon va undagi yulduzlar modeli–planetariy ekrani, pasportdagi suratni shu pasport egasining modeli deyish mumkin. Insoniyatni farovon hayot shart-sharoitlarini yaratish, tabiiy ofatlarni oldindan aniqlash muammolari qadimdan qiziqtirib kelgan. Shuning uchun ham insoniyat tashqi dunyoning turli hodisalarini o‘rganishi tabiiy hol hisoblanadi.

Model:

• Model:
• 1. Umuman olganda, model biror narsaning tasviri yoki tavsifi bo'lib, ko'pincha murakkab tizimlar yoki hodisalarni soddalashtirish usuli sifatida ishlatiladi.
• 2.Matematika va statistikada model real vaziyat yoki muammoning matematik tasviri boʻlib, bashorat qilish yoki oʻzgaruvchilar orasidagi munosabatlarni tushunish uchun ishlatiladi.
• 3. Informatika fanida model dasturiy tizim yoki dasturning tuzilishi yoki dizayniga ishora qilishi mumkin.
• 4. Fanda model deganda tabiat hodisalarini tushunish va tushuntirish uchun foydalaniladigan tizim yoki jarayonning fizik yoki kontseptual tasviri nazarda tutilishi mumkin.

Modellashtirish tushunchalari:

• Modellashtirish tushunchalari:
• 1. Abstraksiya: Muhim xususiyatlar va munosabatlarni qamrab oluvchi model yaratish uchun murakkab tizimlar yoki hodisalarni soddalashtirish yoki umumlashtirish jarayoni.
• 2. Validatsiya: Modelning aniqligi va ishonchliligini uning bashoratlari yoki natijalarini real dunyo ma'lumotlari yoki kuzatishlari bilan solishtirish orqali baholash jarayoni.
• 3. Kalibrlash: Kuzatilgan ma'lumotlarga mos keladigan yoki aniq bashoratlarni ta'minlash uchun modelning parametrlari yoki taxminlarini sozlash jarayoni.