Mavzu: Moliyaviy natijalar to`g`risidagi hisobot tavsifi, uning qo`llanilishi va kamchiliklari Reja Kirish I bob. Moliyaviy nаtijаlаr to`G`risidаgi hisobotning o`rni, аhаmiyati vа tartibga soluvchi me’yoriy huquqiy hujjatlar

I BOB. MOLIYAVIY NАTIJАLАR TO`G`RISIDАGI HISOBOTNING O`RNI, АHАMIYATI VА SHАKLLАNISH TАRIXI

1. 
   Moliyaviy hisobotlar tizimi va unda moliyaviy natijalar to`g`risidagi hisobotning o`rni
   

O`zbekiston Respublikasi hududida faoliyat yuritayotgan barcha xo`jalik yurituvchi subyektlar belgilangan tartib, shakl va muddatlarda o`zlarining moliyaviy hisobotlarini taqdim qilishga majbur. Yurtimizda moliyaviy hisobotlarni xalqaro standartlar asosida tuzish, xalqaro standartlar miqyosiga yaqinlashtirish va yanada soddalashtirish ustida jiddiy ilmiy-amaliy ishlar olib borilmoqda. Moliyaviy hisobotlar xo`jalik yurituvchi subyektlarning ma’lum bir davrdagi moliyaviy faoliyat natijalari, asosiy vositalari harakati, ma’lum sanadagi aktivlar, majburiyatlari, pul oqimlari to`g`risidagi va xususiy kapitalining holati haqida axborot beradi.
Moliyaviy hisobotlarni tuzish, odatda uning konsaptual asoslariga tayangan holda amalga oshiriladi. Konseptual asos eng avvalo quyidagi muammolarni barchasini yechilishi uchun zarur:

• 
  Mavjud konsepsiya va tamoyillar asosida tizim tuzish;
  
• 
  Yuzaga kelgan qiyinchiliklarni bartaraf etish algoritm yaratish;
  
• 
  Moliyaviy axborotdan foydalanuvchilarning hisobotlarni tushunish saviyasini oshirish;
  
• 
  Turli korxona va XYuSlar moliayiv hisobotlari raqobatbardoshligini oshirish.
  

Moliyaviv hisobot konsepsiyalari tomonidan quyidagilar aniqlanishi zarur:

• 
  Moliyaviy hisobotlarni taqdim qilishning maqsadi;
  
• 
  Buxgalteriya hisobotining sifat tavsiflari, ya’ni asosiy xususiyatlari;
  
• 
  Moliyaviy hisobotlarning elementlari;
  
• 
  Moliyaviy ma’lumotlarni e’tirof etish (tan olish) va o`lchash mezonlari;
  
• 
  Ma’lumotlar tizimini tuzish tamoyillari.
  

Ko`rinib turibdiki, moliyaviy hisobot konsepsiyasining bosh masalasi bo`lib moliyaviy hisobot taqdim etishning maqsadini aniqlash hisoblanadi. Buxgalteriya hisobining milliy standartlarida moliyaviy hisobotlarning maqsadi qilib quyidagicha belgilangan: “moliyaviy hisobotlarning maqsadi XYuSlarning moliyaviy holati, faoliyati natijalari va moliyaviy holatidagi o`zgarishlar haqida axborotlar taqdim qilish hisoblanadi”.
Moliyaviy hisobotning konseptual asoslari buxgalteriya axborotining qaror qabul qilish jarayonidagi foydalilik darajasini oshiruvchi xususiyatlarini belgilaydi va aniqlaydi. Moliyaviy hisobot axborotlarining to`rtta asosiy sifat xususiyatlari mavjud va ular quyidagilardan iborat:

1. 
   Tushunarlilik;
   
2. 
   Ahamiyatlilik;
   
3. 
   Ishonchlilik;
   
4. 
   Solishtirish imkonining mavjudligi.