Mavzu: Moliyaviy siyosat

Mavzu: Moliyaviy siyosat

Reja:

• 1. Moliyaviy siyosatning mazmuni va printsiplari
• 2. Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari
• 3. O‘zbekistonning moliyaviy siyosati va uning o’ziga xos xususiyatlari

MOLIYAVIY SIYOSAT

• takror ishlab chiqarishning alohida ehtiyoj-larini qondirish va uzluksiz takror ishlab chiqarish jarayonini moliyaviy resurslar bilan ta’minlash uchun ijtimoiy boylikni shakllantirish, taqsimlash va qayta taqsimlash jarayonlariga yo’naltiriladigan maqsad va vazifalarning echilishini aniqlash moliyaviy siyosat deyiladi.

Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari (yo’nalishlari) quyidagilardan iborat:

•  byudjet siyosati;
•  soliq siyosati;
•  pul siyosati;
•  kredit siyosati;
•  baho siyosati;
•  investitsion siyosat;
•  ijtimoiy moliyaviy siyosat;
•  boj siyosati.

Byudjet siyosati byudjetda to’planadigan YaIM hissasini aniqlash, shu sohada mamlakat yuqori va quyi organlarining o’zaro munosa-batlarini belgilash, byudjet xarajatlar qismining tarkibiy tuzilishini aniqlash, turli darajadagi byudjet-lar o’rtasida xarajatlarni taqsimlash, davlat qarzini boshqarish, byudjet defitsitini qoplash yo’llarini aniqlash va h.k.lar ham byudjet siyosatining vazifalariga kiradi.

• Byudjet siyosati byudjetda to’planadigan YaIM hissasini aniqlash, shu sohada mamlakat yuqori va quyi organlarining o’zaro munosa-batlarini belgilash, byudjet xarajatlar qismining tarkibiy tuzilishini aniqlash, turli darajadagi byudjet-lar o’rtasida xarajatlarni taqsimlash, davlat qarzini boshqarish, byudjet defitsitini qoplash yo’llarini aniqlash va h.k.lar ham byudjet siyosatining vazifalariga kiradi.

Soliq siyosati moliyaviy siyosatning eng muhim yo’na-lishlaridan biri hisoblanadi. Bir necha asr mobaynida zamonaviy moliya fani soliqlarga nisbatan munosabatini aniq belgilash imkoniga ega bo’lgan.

• Soliq siyosatini amalga oshirish quyidagilardan tashkil topgan:
• davlat muayyan miqdordagi moliyaviy resurslarga ega bo’lmasdan to’laqonli faoliyat ko’rsatishi mumkin emas;
• mablag’larni soliq yordamida undirish qat’iy o’sish tendentsiyasiga ega;
• soliq yuklamasining oqilona chegarasidan o’tilganidan so’ng tabiiy takror ishlab chiqarish jarayoni buziladi, ya’ni iqtisodiyotning o’z-o’zidan buzilishi (emirilishi) sodir bo’ladi;