Dj. Raven (2003) tadqiqotlari kompetentlikning tuzilishli-funksional konsepsiyani asoslashga imkon berdi va u quyidagilarda aks etadi: - Dj. Raven (2003) tadqiqotlari kompetentlikning tuzilishli-funksional konsepsiyani asoslashga imkon berdi va u quyidagilarda aks etadi:
- Eng avvalo, shaxs qadriyatlari, ijtimoiy-siyosiy ishonchi va fikrini aniqlovchi shaxs motivatsion-qadriyatlar sohasini tizimli ravishda namoyon bo‘lishi va shakllanishining ahamiyati;
- Shaxsiy qadriyatlarning mehnat jarayonini tashkil qilish va mazmuniga nisbatan bevosita qiziqish, liderlik, tashkilotchilik kabi xususiyatlarda aks etishi;
- Kompetentlikning tabiati kognitiv, emotsional va irodaviy jarayonlarning, individning maqsadga erishishini ta’minlovchi masalalarni echishga, hal qilishga tayyorligini baholash mezoni va namoyon bo‘lishiga asoslangan bo‘ladi;
- Kompetentlik faqatgina o‘zining faol komponentlarni hisobiga emas, balki yangi hayotiy vaziyatlarda namoyon bo‘lishi mumkin bo‘lgan passiv komponentlari hisobiga ham shakllanib boradi;
- Kompetentlik o‘zining bir-biridan mutlaqo mustaqil, lekin bir-birini o‘rnini ahamiyatli darajada samarali xulq-atvor omili sifatida egallab tura oladigan, ko‘p sonli komponentlari yordamida aniqlanadi.
Hayotiy faoliyat moduli – bu insonning tashqi dunyo bilan o‘zaro hamkorligini, inson turmush tarzi qanday tuzilganligini aniqlab beruvchi ko‘pgina munosabatlarning o‘zaro bog‘liqligini to‘liq xarakteridir. Hayotiy faoliyat modusi faqatgina inson turmush tarzini turli voqeliklarga munosabatini ifodalab qolmasdan, balki individning turli individual qobiliyatlarini ham faollashtiradi. Uning ta’sir ostida shahsiy qadriyat ehtiyojlari sohasi va boshqalar shakllanib boradi. Turli hayotiy faoliyat moduslaridagi munosabatlar tizimi haqidagi tushunchalarning mazmuni quyidagi jadvalda keltirilgan. - Hayotiy faoliyat moduli – bu insonning tashqi dunyo bilan o‘zaro hamkorligini, inson turmush tarzi qanday tuzilganligini aniqlab beruvchi ko‘pgina munosabatlarning o‘zaro bog‘liqligini to‘liq xarakteridir. Hayotiy faoliyat modusi faqatgina inson turmush tarzini turli voqeliklarga munosabatini ifodalab qolmasdan, balki individning turli individual qobiliyatlarini ham faollashtiradi. Uning ta’sir ostida shahsiy qadriyat ehtiyojlari sohasi va boshqalar shakllanib boradi. Turli hayotiy faoliyat moduslaridagi munosabatlar tizimi haqidagi tushunchalarning mazmuni quyidagi jadvalda keltirilgan.
- Shaxsning kasbiy rivojlanishining xabardorligi va mahsuldorligining eng muhim mezoni - bu uning kasbiy ishda shaxsiy ma'nosini topishi, mustaqil ravishda loyihalashtirishi, professional hayotini yaratishi, kasb, mutaxassislik va ish joyini tanlash to'g'risida mas'uliyat bilan qaror qabul qilishi. Albatta, bu hayotiy muammolar inson hayoti davomida paydo bo'ladi. Shaxs doimiy ravishda o'zgarib turadi, rivojlanadi, demak, uning rivojlanishining turli bosqichlarida professional o'zini o'zi belgilashning bir xil vazifalari har xil yo'llar bilan hal qilinadi. Kasblar dunyosida (yoki ma'lum bir kasbda) o'z o'rnini doimiy ravishda aniqlash, uning ijtimoiy va professional rolini tushunish, professional ishga, jamoaga va o'ziga bo'lgan munosabat inson hayotining muhim tarkibiy qismiga aylanadi. Ba'zida kasbdan begonalashish kuzatiladi, odam o'z yukini his qila boshlaydi, o'z kasbiy mavqeidan norozi bo'ladi. Aytish mumkinki, odam doimo kasblarga bo'lgan munosabatini aniqlashni, ba'zida o'zichatahlil qilish va mulohaza yuritishni talab qiladigan muammolarga duch keladi. kasbiy yutuqlar, kasb tanlash yoki uni o'zgartirish to'g'risida qaror qabul qilish, kasbni aniqlashtirish va tuzatish, boshqa professional aniqlangan masalalarni hal qilish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
