Mavzu: Mushak apparati va chidamlilik Jizzax Davlat Pedagogika Universiteti

Chidamlilikni mashq qilishga mushaklarning biokimyoviy adaptatsiyasi. Mashq qilish natijasida chidamlilikning oshishi, ishlayotgan mushaklarga kislorod yetkazib berish bo‘yicha kislorod tashish tizimi imkoniyatlarining ortishi bilangina bog‘liq emas. Skelet mushaklarida katta o‘zgarishlar ham sodir bo‘ladi va ular, butun organizm tomonidan kisloroddan foydalanish imkoniyatining ortishiga, ya’ni mashq qilayotgan sportchining aerob sharoitdagi imkoniyatlari (chidamliligi)ning ortishiga olib keladi. Mushak chidamliligini oshiruvchi mashq qilish xususiyatning asosiy mexanizmlari, ularning biokimyoviy adaptatsiyasi bilan bog‘liq (bu mavzuni biokimyo kursida to‘liq ko‘rib chiqiladi).

• Chidamlilikni mashq qilishga mushaklarning biokimyoviy adaptatsiyasi. Mashq qilish natijasida chidamlilikning oshishi, ishlayotgan mushaklarga kislorod yetkazib berish bo‘yicha kislorod tashish tizimi imkoniyatlarining ortishi bilangina bog‘liq emas. Skelet mushaklarida katta o‘zgarishlar ham sodir bo‘ladi va ular, butun organizm tomonidan kisloroddan foydalanish imkoniyatining ortishiga, ya’ni mashq qilayotgan sportchining aerob sharoitdagi imkoniyatlari (chidamliligi)ning ortishiga olib keladi. Mushak chidamliligini oshiruvchi mashq qilish xususiyatning asosiy mexanizmlari, ularning biokimyoviy adaptatsiyasi bilan bog‘liq (bu mavzuni biokimyo kursida to‘liq ko‘rib chiqiladi).

Chidamlilikni mashq qilishning eng xarakterli xususiyati ishchi mushaklar aerob metabolizmining sig‘imi va quvvati hisoblanadi. Ayni xususiyatlarning asosiy biokimyoviy mexanizmlari quyidagilar:

• Chidamlilikni mashq qilishning eng xarakterli xususiyati ishchi mushaklar aerob metabolizmining sig‘imi va quvvati hisoblanadi. Ayni xususiyatlarning asosiy biokimyoviy mexanizmlari quyidagilar:
• 1) aerob (oksidlanuvchi) metabolizmning o‘ziga xos fermentlari miqdorini va faolligini oshirish;
• 2) mioglobin miqdorini (maksimal 1,5—2 marta) oshirish;
• 3) energetik substratlar — mushak glikogeni va lipidlarning miqdorini oshirish (maksimal 50% ga);
• 4) mushaklarning uglevodlarni ham va ayniqsa, yog‘larni oksidlash xususiyatini oshirish.