, Isfahon-Savr, Iroq-Javzo, Kuchak-Saraton, Buzruk-Asad, Hijoz-Sumbula, Busalik-Mezon, Ushshoq-Aqrab, Navo-Qavs, Husayniy-Jadiy, Zangula-Dalv, Rahoviy-Hutdan deb qayd etiladi. Shu bilan barobar 12 maqom Hazrati Muso hassasini toshga urganda paydo bo’lgan 12 buloqdan chiqqan ovozlardan iboratligi haqidagi mashhur afsona ham tilga olinadi»-deyilgan.Undan keyin yana hayotiy voqealarga qaytib, ustozlar o’z bilim va mahoratlarini ishga solib, har bir maqomning yuqori va pastki bo’lagini ajratib, ikki sho’ba, ikki maqomni qo’shilishidan bir ovoz va ikki ovozni birlashtirib, bir rang qilganliklari tushuntiriladi. Ya’ni ushbu davr olimlarining ilmiy qarashlaridan kelib chiqib 12- maqom Buxoro ajdodiy san’ati bo’lmish “Shashmaqom”ga aylana borgan.
2 Og’zaki an’anadagi professional musiqa uslublarining qaror topishi Markaziy Osiyo hududida sinfiy jamiyat va ilk davlatlar topishi davrida yangi ma’rifiy-ma’naviy an’analar, umumdavlat dinlarining rivoj topishi bilan bog’liq. Bu davr falsafa, matematika fanlari katori musiqa ilmining yuzaga kela boshladi. Musiqa kasbiga oid afsona va rivoyatlar, ijodiy tartib-qoidalarni bayon etuvchi musiqa risolalarining yaratilishi hamda musiqa nazariyasining rivojlanishi , professional sozanda-xonanda guruhlarining faoliyati va bastakorlik ijodiyoti musiqa ijrochiligining ravnaq topishi, musiqa shakllarining takomillanuvi, turkumli yirik asarlar yuzaga kela boshladi.Markaziy Osiyo xalqlari an’anaviy musiqa ijodida usul va usul turkumlari to’g’risida. Aytim musiqa turlarida she’riy va musiqiy vaznlarining o’zaro aloqadorligi. Vokal janrlardagi “o’lchovli-miqdorli” ritmik yo’nalish to’g’risida. “Ohangdor ritm” tizimi. Uning jihatlari, ritmik davrlarning tuzilishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |