Маданий ўсимликларнинг кўпчилиги пайванд қилиш йўли билан кўпайтирилади. Бунда қаламча ёки куртак ҳолида (пайвандуст) бир ўсимликни (маданий нав) тупроқда уруғидан ўсиб чиқаётган бошқа ўсимликка (пайвандтагга) пайванд қилинади. Бундай ҳолда маданий ўсимлик бошқа ўсимлик илдизи (пайвандтаг) да ўсади. Новда ёки илдиз бўлакчасидан отган ўсимликлар ўз илдизига эга бўлади. Олма, нок, беҳи, ўрик, гилос, бодом, шафтоли каби мева кўчатлар ишлаб чиқаришда асосан куртак паванд қилиш йўли билан кўпайтирилса, ток, анор, анжир, қарағат (смородина) эса бир йиллик яхши пишган новдаларидан кўпайтирилади. Замонавий интенсив нок боғларини яратиш ва парваришлаштехнологияси даги пайвандтаглардан ишлаб чиқаришда тезроқ маданий кўчатлар етиштриш учун бу пайвандтагларнинг етук новдаларини пархиш қилиш йўли билан илдизларидан қаламча тайёрлаш, бир ёки икки йиллик новдаларидан (ишлаб чиқаришда асосан пишиб етилган бир йиллик новдларидан фойдаланилади) қаламчалар тайёрлаб, уларни махсус ерларга экиб, илдиз оттириш йўли биланҳам кўпайтирилмокда. Замонавий интенсив нок боғларини яратиш ва парваришлаштехнологияси даги пайвандтаглардан ишлаб чиқаришда тезроқ маданий кўчатлар етиштриш учун бу пайвандтагларнинг етук новдаларини пархиш қилиш йўли билан илдизларидан қаламча тайёрлаш, бир ёки икки йиллик новдаларидан (ишлаб чиқаришда асосан пишиб етилган бир йиллик новдларидан фойдаланилади) қаламчалар тайёрлаб, уларни махсус ерларга экиб, илдиз оттириш йўли биланҳам кўпайтирилмокда. Умуман пакана нокнинг беҳидан ўстириладиган пайвандтаглари тез илдиз отиш ривожланиши ва барвақт ҳосилга кириши билан кучли ўсувчи пайвандтаглардан фарқ қилади. Умуман пакана нокнинг беҳидан ўстириладиган пайвандтаглари тез илдиз отиш ривожланиши ва барвақт ҳосилга кириши билан кучли ўсувчи пайвандтаглардан фарқ қилади. Кўп йиллик кузатиш натижаларидан ҳар бир мева нави ҳap қандай пайвандтаг билан яхши туташиб кетавермаслиги аниқланган. Масалан, адабиётларда келтирилган маълумотларга қараганда, Қишки олтин олма (Пармен зимний золотой), Оқ олма навлари кўпгина пайвандтагларда яхши кўкаравермайди. Кандиль синап ва Оқ Розмарин аксинча кўпгина олма ниҳолларига пайвандланганда тезда бирикиб дарахт шох-шаббалари яхши ўсади.
Do'stlaringiz bilan baham: |