Mavzu: Nomoddiy aktivlarni qabul qilish, yaratish, ulardan foydalanish va hisobdan chiqarish auditi Reja

21-BHMSgaasosan nomoddiy aktivlarni hisobga
oladigan schyotlartarkibi

0400	Nomoddiy aktivlarni hisobga oladigan schyotlar.
0410	Patentlar, litsenziyalar va nou-xau
0420	Savdo markalari, tovar belgilari va sanoat namunalari
0430	Dasturiy ta’minot
0440	Er va tabiiy resurslardan foydalanish huquqi
0450	Tashkiliy xarajatlar
0460	Franshizalar
0470	Mualliflik huquqlari
0480	Gudvil
0490	Boshqa nomoddiy aktivlar
0500	Nomoddiy aktivlar amortizatsiyasini hisobga oladigan schyotlar
0510	Patentlar, litsenziyalar va nou-xau eskirishi
0520	Savdo markalari, tovar belgilari va sanoat namunalarining eskirishi
0530	Dasturiy ta’minotning eskirishi
0540	Er va tabiiy resurslardan foydalanish huquqining eskirishi
0550	Tashkiliy xarajatlarning eskirishi
0560	Franshizalarning eskirishi
0570	Mualliflik huquqlarining eskirishi
0590	Boshqa nomoddiy aktivlarning eskirishi
9220	Boshqa aktivlarning chiqimi

Buxgalteriya hisobining schyotlar rejasida korxonaga mulkiy huquq asosida tegishli bo’lgan nomoddiy aktivlarning miqdori va harakati to’g’risidagi ma’lumotlarni umumlashtirish uchun 0400-«Nomoddiy aktivlarni hisobga oladigan schetlar»(0410-0490) schyotlar mo’ljallangan. Bu schyotlar balansga nisbatan aktiv bo’lib, ularning debet tomonida mavjud nomoddiy aktivlarning qoldig’i, kirimi va kreditida xo’jalikdan chiqishi aks ettiriladi.

Buxgalteriya hisobi kompyuterlashtirilgan sharoitda quyidagi schyotlarning debet va kredit oborotlari bo’yicha mashinagrammalar tuziladi (2-jadval).
Nomoddiy aktivlar buxgalteriya balansi (1-shakl)ning aktiv qismidagi I- Uzoq muddatli aktivlar» bo’limida «Nomoddiy aktivlar» degan modda bo’yicha (boshlang’ich qiymati (020-satr), eskirishi (021-satr), qoldiq qiymat (022-satr)) aks ettiriladi.
Shartnomalarvadastlabkihujjatlarningyuridikrasmiylashtirilishitekshirilganidanso’ngauditornomoddiyaktivlarningdastlabkiqiymatiniarifmetiktekshiruvdano’tkazadi (ularningbaholanishini). «Buxgalteriyahisobito’g’risidagiqonun»ning 12-moddasiva «Nomoddiyaktivlar» nomli №7 BHMSning 22-23 bandlarigamuvofiqnomoddiyaktivlarbuxgalteriyahisobidapulifodasidaaksettiriladi.