Mavzu: nukleotidlarning organizmdagi ahamiyati. Reja: I. Kirish: II. Asosiy qism

11.5 Nuklein kislotalarning tuzilishi
RNK va DNKning birlamchi tuzilishi - bu polinukleotid zanjiridagi nukleotidlarning ketma-ket aloqasi. Polinukleotid zanjirining skeletlari uglevod va fosfat qoldiqlaridan iborat; geterotsiklik azotli asoslar uglevodlar bilan N-b-glikozid bog'lanish orqali bog'lanadi. Biologik nuqtai nazardan, uchlik - har biri aminokislotani kodlaydigan yoki ma'lum bir signalizatsiya funktsiyasiga ega bo'lgan uchta azotli asosdan nukleotidlar bloklari katta ahamiyatga ega.
NDT tuzilishini sxematik tarzda ifodalash mumkin:
5" 3" 5" 3" 5" 3"
fosfat - pentoza - fosfat - pentoza - fosfat - pentoza -OH
DNKning birlamchi tuzilishida boshlang zanjirlar fosfat o'z ichiga olgan pentoza bilan 5 "pozitsiyada aniqlanadi. Polinukleotid zanjiridagi pentozalar fosfat bog'lari bilan bog'langan 3 "→ 5". Yoqilgan nihoya zanjirlar 3 "pozitsiyasida - pentoz OH - guruhi erkin bo'lib qoladi.
DNKning yuqori tartibli tuzilishi - juft spiral
DNKning ikkilamchi tuzilishining ilmiy tavsifi deyiladi eng katta kashfiyotlar yigirmanchi asrda insoniyatning. Biokimyogar D. Uotson va fizik F. Krik 1953 yilda DNK tuzilishi modeli va replikatsiya jarayoni mexanizmini taklif qildi. 1962 yilda ᴦ. ular Nobel mukofotiga sazovor bo'lishdi.
Ommabop shaklda, bu voqea Jeyms Uotsonning Ikki Heliks kitobida tasvirlangan, M.: Mir, 1973. Kitobda muallifning hazil va kinoya bilan qo'shma ish tarixi juda qiziqarli tasvirlangan muhim voqea, ularning baxtli "aybdorlari" ikki yosh olim edi. DNK tuzilishi kashf etilganidan beri insoniyat yangi yo'nalish - biotexnologiya, genlarni rekombinatsiya qilish orqali oqsil sintezini rivojlantirish vositasini oldi (tibbiyot sanoatida gormonlar insulin, eritropoetin va boshqalarni oladi).
Tadqiqotlar DNK tuzilishini kashf etishga hissa qo'shdi E. Chargaffa dNKning kimyoviy tarkibi bilan bog'liq. U bilib oldi:
Pirimidin asoslari soni purin soniga teng
Timin miqdori adenin miqdoriga, sitozin miqdori esa miqdoriga teng