2. муайян математик кўникма ва малакаларни одатдагидан кичикроқ ёшда ўзлаштириш қобилияти; - 4. математик тараққиёт ва ютуқларнинг юқори даражаси.
- Психологи М.Г.Давлетшин техникавий қобилият устида тадқиқот ишлари олиб борган етакчи мутахассис ҳисобланади. Муаллиф техникавий қобилият деганда шахснинг индивидуал психик хусусиятларидан тузилган шундай ўзига хос бирикмаларни тушунадики, у шахснинг техникавий фаолиятга яроқлилик даражасини ва у билан муваффақиятли равишда шуғуллана олишини аниқлайди.
- М.Г.Давлетшин ҳам анъанавий йўлдан бориб, техникавий қобилиятларни иккита ўша номдаги типга ажратади ҳамда етакчи таянч хусусиятларини ўзгаришсиз қолдиради. Лекин бошқалардан фарқли ўлароқ, бунда етакчи хусусиятлар ривожланган техникавий фикрлаш ва фазовий тасаввурдан иборатдир. Унинг талқинича, техникавий истеъдодли шахс бўлиш учун унда
- а) амалий жиҳатдан фаҳмли;
- б) техник мосламаларни таҳлил қила олиш қобилияти;
- в) нарсаларни монтаж қилиб қисмлардан бутун ҳосил қила олиш қобилияти бўлиши шарт.
- М.Г.Давлетшин техникавий истеъдод кўрсаткичларини анъанавий баҳолашни тан олган ҳолда (кўз билан чамалаш, фазовий тасаввур, техникавий таҳлил, конструкциялаш қобилияти) ўзининг оригинал ёндашувини ишлаб чиққан. Техникавий қобилият даражасини ташхис қилиш учун текширишларда ишлаб чиқилган экспериментал масалаларнинг тўққизта сериясидан фойдаланади.
- Б.Р.Қoдирoвнинг фикрича: “Маълум бир фаoлиятга қизиқмай туриб қoбилият ҳақида гапириб бўлмайди. Ва ўз навбатида ҳар қандай қoбилиятли бoла ҳали истeъдoдли дeгани эмас. Кўп қиррали ва ривoжланган қoбилиятлар истeъдoдли бoла шаxсининг мoддий асoсини ташкил этади, xoлoс. Аксинча, истeъдoдли бoла қoбилиятсиз бўлиши мумкин эмас. Бу фикрлардан кўриниб турибдики, истeъдoдли бoла сoф фикрли, ҳар xил қoбилиятга ва умуман ақлий ривoжланишга тайёр турган ҳoзиржавoб, нoдир шаxсий xусусиятларга тўла бoладир.
Do'stlaringiz bilan baham: |
