Mavzu: Og’ir betonlar

.2. YENGIL BETONLAR

1. 
   Umumiy ma’lumotlar
   

Yengil betonlar tayyorlashda bog'lovchi sifatida oddiy va tez qotuvchan portlandsement, shlakli portlandsement va boshqalar ishlatiladi. To'ldirgich sifatida g‘ovak toshlar, tabiiy va sun’iy organik g‘ovak materiallar, mineral va polimer asosida mikrosferalar ishlatiladi.
Yengil beton nazariyasi uning mustahkamligi va beton qorishmasining chiqish koeffitsiyenti (ß), suv sarfi o‘rtasidagi bog'lanishdan kelib chiqadi:
ß = _M
' V+v +v ^,
s m ^ry
bu yerda: V_b , K_s, V_m, И — mos ravishda zichlashtirilgan beton qorishmasi, sement, mayda va yirik to'ldir- gichlarning hajmlari;
ß — doimo birdan kichik son bo‘lib, odatda 0,6— 0,8 ga teng.
Yengil beton mustahkamligi (Ä) sement markasi, sement- suv nisbati, g'ovak to'ldirgich mustahkamligiga bog‘liq bo‘lib, quyidagicha aniqlanadi:
R = AR(S/S'-b),
bu yerda: A va b koeffitsiyentlari og‘ir betonda ishlatiladigan koeffitsiyentlardan farq qiladi. G‘ovak to'ldir- gichning mustahkamligi kam bo‘lsa, A va b koeffitsiyentlar harn shunchalik kichik bo'Iadi.
Doimiy ishlatiladigan sement va to'ldirgichlar uchun suv optimal miqdorda bo‘lganda yengil beton mustahkamligi asosan sementning markasi va miqdoriga bog‘liq bo‘Iadi:
R = K-R_s(S-S_o),
bu yerda: К va Y_o — beton namunalarini sinab aniqlanadigan kattaliklardir,
К — o'lchamsiz kattalik bo'lib, 5_o — sement sarfi, kg da bo'lishi mumkin.
Yengil betonlarning sifatini mustahkamligi bo‘yicha klasslari va o'rtacha zichligi bo‘yicha markalari belgilaydi. Zichlashti- rilgan yengil beton 7?_sj (MPa) ko‘ra B2,5...B40 klasslarda, Ä_cho._z (MPa) ko‘ra BO,8...¿3,2 klasslarda bo‘ladi. Ular p_m (kg/m³) nisbatan D200...D2000 markalarga bo'linadi. Keng tarqalgan keramzitli beton va agloporitli betonlarning issiqlik o‘tka- zuvchanlik koeffitsiyenti Л (W/m • °C) mos ravishda 0,16—0,40 va 0,25—0,48 bo'ladi.
Yengil betonlarning sovuqqa chidamliligi F25...F500 mar- kalarda, suv o‘tkazmasligi WO,1...W1,2 (zieh betonlarda W2) markalarda bo'ladi.
Yengil betonlarga qumsiz yirik g‘ovakli beton kiradi. Lining o'rtacha zichligi 1700—1900 kg/m³, 2 = 0,55-0,8 W/m-°C, mustahkamligi M15...M75 markalarda bo'ladi (20—25-ilovalar).
59