Mavzu: O’sish fazalari,tiplari va qonuniyatlari reja: 1 Qarish va hujayra o'limi

hujayra differensiatsiyasi bosqichi. Har bir o'simlik hujayrasi o'z genomida butun organizmning rivojlanishi haqida to'liq ma'lumotni o'z ichiga oladi va butun o'simlikning shakllanishiga (totipotentlik xususiyati) sabab bo'lishi mumkin. Biroq, organizmning bir qismi bo'lgan bu hujayra o'zining genetik ma'lumotlarining faqat bir qismini amalga oshiradi. Fitohormonlar, metabolitlar va fizik-kimyoviy omillarning kombinatsiyasi (masalan, qo'shni hujayralar bosimi) faqat ma'lum genlarni ifodalash uchun signal bo'lib xizmat qiladi.
Yetuklik bosqichi. Hujayra o'zining differentsiatsiyasi jarayonida belgilangan funktsiyalarni bajaradi.
Qarish va hujayra o'limi. Hujayra qarishi bilan sintetikning zaiflashishi va gidrolitik jarayonlarning kuchayishi kuzatiladi. Organellalar va sitoplazmada avtofagik vakuolalar hosil bo'ladi, xlorofill va xloroplastlar, endoplazmatik to'r, Golji apparati, yadrochalar vayron bo'ladi, mitoxondriyalar shishiradi, ulardagi kristalar soni kamayadi, yadro vakuollanadi. Hujayra o'limi hujayra membranalari, shu jumladan tonoplast, vakuola va lizosomalar tarkibini sitoplazmaga chiqargandan so'ng, qaytarilmas holga keladi.
Qarish va hujayra o'limi genetik apparatlarda, hujayra membranalarida shikastlanishning to'planishi va genetik dasturlashtirilgan hujayra o'limi - hayvonlar hujayralaridagi apoptozga o'xshash PCD (dasturlashtirilgan hujayra o'limi) qo'shilishi natijasida yuzaga keladi.
O'sish ritmi- hujayra, organ, organizmning sekin va intensiv o'sishining almashinishi - u kunlik, mavsumiy bo'lishi mumkin - ichki va tashqi omillarning o'zaro ta'siri natijasidir.
O'sish chastotasi ko'p yillik, qishki va ikki yillik shakllarga xos bo'lib, unda faol o'sish davri harakatsiz davr bilan to'xtatiladi.
Uzoq o'sish davri qonuni- Hujayra, to‘qima, har qanday organ, o‘simlik butun ontogenezidagi chiziqli o‘sish (massa) tezligi doimiy emas va sigmasimon egri chiziq (Sachs egri chizig‘i) bilan ifodalanishi mumkin. Chiziqli o'sish bosqichini Sachs katta o'sish davri deb atagan. Egri chiziqning 4 ta bo'limi (fazasi) mavjud.

1. 
   Sekin o'sishning boshlang'ich davri (kechikish davri).
   
2. 
   Log davri, Sachsga ko'ra katta o'sish davri)
   
3. 
   sekinlashuv bosqichi.
   
4. 
   Statsionar holat (o'sishning oxiri).