Mavzu: Ovogenez

Mavzu: Ovogenez

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI BIOLOGIYA FAKULTETI 2-KURS 202-GURUH TALABASI RAJABBOYEVA DILSHODANING GISTOLOGIYA FANIDAN TAQDIMOT ISHI

Mavzu: Ovogenez

Reja:

• 
  1- Ovogenez bosqichilari.
  
• 
  2- Ovogenez turlari.
  

Ovogenez (qadimgi yunoncha ovo - tuxum + gamnes - yuzaga kelishi), - urg'ochi jinsiy hujayra - tuxumning rivojlanishi. Gametogenez shakllaridan biri.

Organizmning embrional rivojlanishi davrida gonotsitlar ayol jinsiy gonad (tuxumdon) rudimentiga infiltrlanadi va ayol jinsiy hujayralarining barcha keyingi rivojlanishi unda sodir bo'ladi.
Ovogenez
A, B - birlamchi
(birlamchi) follikullar
a - follikulyar hujayralar
b - birinchi tartibli oosit
C, G - o'sish (ikkilamchi) follikullar
a - follikulyar hujayralar
b - oosit
c - yaltiroq qobiq
D - yosh graafov (uchinchi daraja follikula)
a - donador qobiqdan iborat follikulyar hujayralar
b - ikkinchi tartibli oosit
c - yaltiroq qobiq
g - yorqin toj
e - follikulaning bo'shlig’i (rezorbsiya bo'shlig'i)
e - follikul qobig'i

Ovogenez bosqichlari.

• 
  1-Koʻpayish
  
• 
  2-Oʻsish
  
• 
  3-Yetilish
  
• 
  4- Shakillanish
  

Koʻpayish

• 
  Birlamchi jinsiy hujayralar mitoz yoʻli bn koʻpayish natijasida hujayralar soni ortadi Ovogenezda birlamchi urgʻochi jinsiy hujayralarning koʻpayishi tuban umurtqasizlarda butun umri davomida davom etadi.
  

O'sish
Bu davrdagi jinsiy hujayralar birinchi tartibli oositlar deb ataladi. Ular mitotik bo'linish qobiliyatini yo'qotadi va meiozning I profilaktikasiga kiradi. Bu davrda jinsiy hujayralar o'sishi sodir bo'ladi.
O'sish davrida 2 bosqich mavjud:
Kichkina o'sish bosqichi (previtellogenez) - yadro va sitoplazmaning hajmi mutanosib va ​​bir oz ortadi. Bunda yadro-sitoplazmatik nisbat buzilmaydi. Ushbu bosqichda RNKning barcha turlari - ribosoma, transport va shablonning faol sintezi mavjud. Bu RNKning barcha turlari asosan kelajak uchun, ya'ni allaqachon urug'langan tuxum tomonidan foydalanish uchun sintezlanadi.
Katta o'sish bosqichi (vitellogenez) - oosit sitoplazmasining hajmi o'n minglab marta oshishi mumkin, yadro hajmi esa bir oz ortadi. Shunday qilib, yadro-sitoplazmatik nisbat juda kamayadi. Bu bosqichda birinchi tartibdagi oositda sarig'i hosil bo'ladi. Shakllanish usuliga ko'ra, sarig'i odatda ekzogen va endogenga bo'linadi. Ko'pgina hayvonlar turlariga xos bo'lgan ekzogen sarig'i tuxum hujayralariga tashqaridan kiradigan vitellogenin prekursor oqsili asosida qurilgan. Umurtqali hayvonlarda vitellogenin onaning jigarida sintezlanadi va qon tomirlari orqali oosit o'z ichiga olgan follikulaga etkaziladi. Oositni (periositar bo'shliq) o'rab turgan bo'shliqqa tushgandan so'ng, vitellogenin pinotsitoz orqali oosit tomonidan so'riladi.