Mavzu: Oʻzbek tili leksikasining boyish manbalari va taraqqiyoti

XULOSA:

Shunday qilib, tarixiylik jixatidan oʻzbek tili leksikasini oʻrganish hamisha dolzarb boʻlgan, jamiatda boʻlayotgan turli voqea- hodisalarni oʻrganishda, albatta, tarixga nazar tashlanadi va aloqa almashinuvida oʻsha davrda foydalanilgan lugʻat sostavi (leksik birlik)lari muhim ahamiyat kasb etadi, shu bilan bir qatorda tarixiy, badiiy asarlarni oʻqish mobaynida toʻlaqonli ravishda tushunib yetish uchun tarixiy leksemalar, arxaizmlar muhim roʻl oʻynaydi.
Oʻzbek tili leksikasi juda boy. Unda serqirra ma’noga ega boʻlgan polisemantik va ma’nodosh, zid ma’noli va shakldosh, emotsioanal-ekspressiv boʻyoqdor soʻzlar borki, ular nutqni obrazli va jozibador etishga xizmat qiladi. Ona tilimizning imkoniyatlarida foydalanish, goʻzal badiiy tasvirlar yaratish ijodkoning soʻz qoʻllash mahoratiga bogʻliq.
Ona tilini oʻrganish nihoyatda dolzarb vazifa. Inson tafakkurining erishgan eng yuksak yutuqlari,eng chuqur bilimlari va gʻoyat otashin hislar,agar ular soʻz vositasi bilan aniq va ravshan ifoda qilinmasa, odamlar uchun noma’lumligicha qolaveradi. Keyingi oʻn yilliklar mobaynida barcha mamlakatlar singari bizning yurtimizda ham tarjimachilik faoliyati izchil rivojlanib kelmoqda . Unga hamohang tarzda tarjimalarning sifati ham asta sekin yaxshilanmoqda . Bunga sezilarli turtki berayotgan omillaradan biri – tarjima nazaryasining soʻngi paytlarda jiddiy ravishda oldinga siljib borayotganligidadir.
Tarjima nazaryasi oʻz tadqiqotlarini boshqa qator an’anaviy filologik, ayniqsa, lingvistik tadqiqod metodlaridan oʻrni bilan foydalangani holda , koʻproq siyosiy solishtirma metod bilan chambarchas bogʻliqlikda qoʻllaniladigan semantik-uslubiy metod asosida olib boradi. Shu bilan birga asliyat va tarjima tillari lisoniy vositalarni batafsil tahlil qilish zaruriyati lingvistik tadqiqodning boshqa ayrim maxsus metodlaridan ham, jumladan, komponentlar tahlil qilish metodidan foydalanishni taqozo etadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

1. 
   R.R.Sayfullayeva va b. ,,Hozirgi oʻzbek adabiy tili’’.- Toshkent. 2020.
   
2. 
   Sayfullayeva.R. Hozirgi oʻzbek adabiy tili. Toshkent, 2020. 117-121- betlar
   
3. 
   Mengaliyev.B, Raupova.L, Qurbonova.M. Leksikollogiya. Toshkent. 2020
   
4. 
   Qurbonova.M. hozirgi zamon oʻzbek tili. Toshkent. 2000. 3-5- betlar.
   
5. 
   Shoabdurahmonov.Sh. Hozirgi oʻzbek adabiy tili. Toshkent. Oʻqituvchi. 1989. 124128- betlar.
   
6. 
   Asqarova.M, Hojiev.A, Rasulov.I Oʻzbek tili leksikasi. Toshkent. 1990.
   
7. 
   Sh.Shoabdurahmonov va b. ,,Hozirgi oʻzbek adabiy tili’’.- Toshkent ,,Oʻqituvchi’’.1980.
   
8. 
   F.Kamol ,,Oʻzbek tili leksikasi’’.- Toshkent. 1990.
   
9. 
   Н.Тухтасинова ,,ИССЛЕДОВАНИЕ ПРЕДВАРЕЛЬНЬХ И ТАГМАНСКИХ СОБЬТИЙ НА РАБОТАХ АБДУЛЛЬ КАХХАР''
   
10. 
    www.gov.uz www.stat.uz
    
11. 
    www.ziyonet.uz
    
12. 
    www.tilvaadabiyot.uz
    
13. 
    http://www.gldv.org/cms/gldv.php
    
14. 
    http://lexikon.anaman.de/lexikon.htm
    

1 1. R.R.Sayfullayeva va b. ,,Hozirgi oʻzbek adabiy tili’’.- Toshkent. 2020.

2 F.Kamol ,,Oʻzbek tili leksikasi’’.- Toshkent. 1990.

3 Rahmatullayev Sh. Hozirgi oʻzbek adabiy tili. Darslik. T.: “Universitet”. 2006

4 Suvonova R. Soʻz oʻzlashtirish va metonimiya. “Ozbek tili va adabiyoti” jurnali. Toshkent. 2006/6.

5 Jamolxonov H. Hozirgi oʻzbek adabiy tili.

6 N.Turniyozov, A.Rahimov. Oʻzbek tili. (Ma’ruzalar matni). 1-qism, Samarqand, 2006. 52-53 b.

7 Rahmatullayev Sh. Hozirgi oʻzbek adabiy tili. Darslik. T.: “Universitet”. 2006

8 Rahmatullayev Sh. Hozirgi oʻzbek adabiy tili. Darslik. T.: “Universitet”. 2006. 95-bet.

9 Hotamov N. Sarimsoqov B. Adabiyotshunoslik terminlarining ruscha-oʻzbekcha izohli lugʻati. –T. Oʻqituvchi.

10 . 6-Б.

11 Onikov L.A., Shishlin N.V. Qisqacha siyosiy lugʻat. –T. Oʻzbekiston. 1983. 6-Б.

12 Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. –T., Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. 6-tom. 308-Б.

13 Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. –T., Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. 6-tom. 308-Б.

~ ~