Mavzu: O‘zbekiston – yagona Vatan. Hozirgi o`zbek tili bo`limlari va me’yorlari. Reja: O‘zbekiston – yagona Vatan

7. So‘z yasalishi. Bu bo'limda o'zbek tilining so'z yasash usullari, ularning so'z turkumlari bo'yicha tavsifi, tarixiy va hozirgi so'z yasalishi kabi masalalar yoritiladi.
8. Morfologiya. Bu bo'lim grammatikaning bir qismi bo'lib, unda grammatik ma’n o ' ammatik shakllar, shular orasidagi aloqadorlik asosida yuzaga kelgan gramm .tik kategoriyalar, so'zlarni turkumlarga birlashtirish prinsiplari, har bir . z turkumining ma’no turlari, morfologik belgilari, gapdagi funksional harakteristikasi haqida fikr yuritiladi.
9. Sintaksis. Bu bo'lim grammatikaning ikkinchi qismi bo'lib. unda so'z birikmalaii va gap turlari, so'zlarning grammatik munosabatga kirishish yo'llari o'rganiladi.
10. Punktuatsiya. Bu bo'limda yozuv sistemasining uchinchi komponenti(birinchi komponenti - grafika, ikkinchi komponentiorfografiya) xususida ma’lumot beriladi. U sintaksis bilan parallel ravishda o'rganiladi, chunki tinish belgilarining qo'llanishi, asosan, gap ichida va nutqda namoyon bo'ladi.
Xulosa
Hozirgi vaqtda o‘zbek tilida so‘zlashuvchilarning soni yigirma besli millionga yaqin bo‘Iib, ularning asosiy qismini 0 ‘zbekistonda va mustaqil davlatlarda yashayotgan aholi tashkil qiladi. 0 ‘zbek tili so‘zlashuvchilar soni jihatidan turk tili va ozarbayjon tilidan so‘ng uchinchi 0‘rinda turadi. 0 ‘zbektili eng qadimiy turkiy tillardan hisoblanib, uning tarixi miloddan avvalgi asrlarga borib taqaladi. Turkiy tillar orasida o'zbek tilining alohida o‘rni bor. Bu tilda „Xamsa“ , „Boburnoma“ , ,,0 ‘tkan kunlar“ kabi jahonga mashhur asarlar yaratilgan. Uning rivojlanishida, ayniqsa, Alisher Navoiyning xizmatlari katta. O'zbek tilining takomillashishida asl turkiy tillar, fors-tojik tili, arab tili hamda Yevropa tillarining ta'siri katta bo'Igan. 0 ‘zbek tili shevalarga boy tillardan biridir. Hozirgi o‘zbek tili, asosan, uch ko'rinishga ega boMib, shevalardan, hozirgi o'zbek adabiy tilidan va kundalik jonli muloqot tilidan tashkil topgan. „Hozirgi o‘zbek adabiy tili“ kursida o'zbek tilining barcha qatlamlari emas, o'zbek adabiy tili o‘rganiladi. Adabiy til umumxalq tilining ishlangan, sayqallashtirilgan va maMum me'yorga solingan shaklidir. 0 ‘zbek adabiy tili o‘zbek tilining shevalaridan, oddiy so‘zlashuv va jargonlardan farq qiladi. Davlat idoralari, radio va televideniye, o'quv muassasalari, madaniy muassasalar, gazeta va jurnallarda adabiy tilda ish yuritiladi. Adabiy til me'yorlari darsliklar, tilga oid qoMlanma va ilmiy asarlar, turli lug‘atlarda o‘z ifodasini topadi.