Mavzu: O‘zbekiston aholisi va mehnat resurslari mundarija: kirish I bob. Respublika aholisi sonining o’sishi va aholining milliy etnik tarkibi


Mehnat resurslari va ulardan foydalanish


Download 227.65 Kb.
bet6/9
Sana14.03.2023
Hajmi227.65 Kb.
#1267117
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
o\'zbekiston aholisi va mehnat resurslari

2.2 Mehnat resurslari va ulardan foydalanish
Respublikada mehnat resurslarining soni ko’p, biroq ularning jami aholi tarkibidagi ulushi oz. Buning sababi tug’ilish va tabiiy ko’payishning yuqoriligidadir. Natijada, “demografik yuk” yoki mehnatga layoqatli aholi bilan mehnatga layoqatsizlar nisbati o’ziga xos. Masalan, agar Boltiq buyi davlatlarida oilada 3 kishidan 2 nafari ishlasa, bizda, aksincha, 6 kishidan 2 yoki 3 nafari ishlashi mumkin, xolos.

Rasmiy ma’lumotlarga qaraganda, 2018-yilda O’zbekistonda mehnat resurslar soni 18829,6 ming kishini, iqtisodiy faol aholi 14641,7 ming, iqtisodiyotda band bo’lganlar soni 13273,1ming kishini tashkil qildi. Ta’kidlash joizki, keyingi yillarda, noishlab chiqarish sohasida band bo’lganlar soni tezroq ko’payib bormoqda. Nodavlat sektorda band bo’lganlar 80 foizga yaqin. Barcha tuman va shaharlarda mehnat birjalari faoliyat ko’rsatmokda. Ular asosan “Bandlik” Davlat dasturini amalga oshirish bo’yicha qator ishlarni bajarishadi. Mehnat resurslari deb o’zining aqliy va jismoniy mehnat bilan ijtimoiy ishlab chiqarishda ishtirok etadigan mehnatga qobiliyatli kishilar to’plamiga aytiladi. Bu ta’rifdan shu narsa kelib chiqadiki, mehnat resurslari o’ziga iqtisodiyotda mehnat bilan band bo’lgan kishilarni ham, mehnat bilan band bo’lmasa ham, mehnat qilishlari mumkin bo’lgan kishilarni qamrab oladi.


  • Mehnat resurslari deb o’zining aqliy va jismoniy mehnat bilan ijtimoiy ishlab chiqarishda ishtirok etadigan mehnatga qobiliyatli kishilar to’plamiga aytiladi. Bu ta’rifdan shu narsa kelib chiqadiki, mehnat resurslari o’ziga iqtisodiyotda mehnat bilan band bo’lgan kishilarni ham, mehnat bilan band bo’lmasa ham, mehnat qilishlari mumkin bo’lgan kishilarni qamrab oladi.

Birinchi marta "mehnat resurslari" atamasi akademik S.G. Strumilin 1922 yilda qo`llangan.

inson kapitali sifati, inson taraqqiyotiga investitsiyalar (ta'lim, sog'liqni saqlash va boshqalar) uzoq muddatli istiqbolda texnologik taraqqiyot iqtisodiy o'sishning muhim omili ekanligi asoslab berishgan..


  • inson kapitali sifati, inson taraqqiyotiga investitsiyalar (ta'lim, sog'liqni saqlash va boshqalar) uzoq muddatli istiqbolda texnologik taraqqiyot iqtisodiy o'sishning muhim omili ekanligi asoslab berishgan..

  • amerikalik iqtisodchilar P. Romer, R. Lukas va boshqalar

Download 227.65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling