Mavzu: O‘zgarishlarga moslashuvchanlikning modellari va tiplari. Shaxslararo munosabatlarda moslashuvchanlikning ahamiyati Reja
Download 174.38 Kb. Pdf ko'rish
|
1YzMOdynuwejSicYkCjHwm31R4HWz5S5eNfazdyH
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mashg‘ulotning maqsadi
- Dastlabki moslashuv
|
Mavzu: O‘zgarishlarga moslashuvchanlikning modellari va tiplari. Shaxslararo munosabatlarda moslashuvchanlikning ahamiyati Reja: 1. Moslashuvchanlik haqida tushuncha. 2. Shaxslararo munosabatlar-da moslashuvchanlikning ahamiyati. 3. Mas’uliyat tushunchasi. Mashg‘ulotning maqsadi: Tinglovchilarga pedagogning mas’uliyati va moslashuvchanligi haqida ma’lumotlar berish, tushunchalarini kengaytirish. Shaxslararo munosabatlarda moslashuvchanlikning ahamiyati haqida fikr-mulohaza yuritish. Tayanch iboralar: Moslashuvchanlik, mas’uliyat, pedagogik mas’uliyat, ijtimoiy moslashuv, kasbiy moslashuv, ichki moslashuv, tashqi moslashuv. Keng ma’noda moslashish deganda, odamning atrof-muhit bilan o‘zaro ta’siri jarayoni tushuniladi, bu atrof-muhitni shaxsning ehtiyojlari, qadriyatlariga mos ravishda o‘zgarishiga yoki shaxsning atrof-muhitga bog‘liqligi ustunligiga olib keladi. Kasbiy moslashuv - bu "odam - professional muhit" tizimida muvozanatni o‘rnatish jarayoni, bu mehnatning samaradorligi va sifatida, odamning mehnat jarayonidan, uning natijasi sifatida, professional sifatida va jamoada o‘zaro munosabatlarida namoyon bo‘ladi. Mutaxassisni ishlab chiqarishga kiritish bosqichlarini ko‘rib chiqishda, birlamchi va ikkilamchi moslashuv alohida ta’kidlanadi. Dastlabki moslashuv yosh xodimlarni (professional tajribaga ega bo‘lmagan) kasbiy guruh faoliyatiga dastlabki kiritish paytida amalga oshiriladi. Ikkilamchi moslashuv - bu mutaxassisning yangi ish joyiga, boshqa jamoaga, texnik, texnologik va tashkiliy innovatsiyalarga o‘tishi bilan bog‘liq bo‘lgan kasbiy faoliyatdagi o‘zgarishlarga moslashish jarayoni. Ikkilamchi moslashuvning quyidagi asosiy xususiyatlari ajratib ko‘rsatiladi: Yangi ishning rivojlanishi oldingi kasbiy tajriba asosida amalga oshiriladi; Ishga qabul qilish pog‘onasida mutaxassisni ko‘tarish jarayonida ijtimoiy-psixologik va tashkiliy moslashuv osonroq amalga oshiriladi, chunki u allaqachon ishlab chiqarish jamoasida aloqa qilish qobiliyatiga ega, u jamoat va ma’muriy aloqalarni qisman saqlab qoladi; Ikkilamchi moslashuvning asosiy ob’yekti kasbiy sohadir. Kasbiy moslashuvning asosiy bosqichlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 1) Tanishish. Mutaxassis tomonidan umuman yangi vaziyat to‘g‘risida, turli xil harakatlarning mezonlari, standartlar, xulq-atvor standartlari to‘g‘risida ma’lumot olish. 2) Armatura. Eski munosabatlarni saqlab turganda, yangi qiymat tizimini tan olish bilan birga xodimni qayta yo‘naltirish. 3) Assimilyatsiya. Atrof muhitga moslashish, yangi guruh bilan tanishish. 4) Identifikatsiya. Shaxsiy maqsadlarni tashkilotning maqsadlari bilan aniqlash. Kasbiy moslashish yo‘nalishlari: 1) Psixofiziologik moslashuv. Mutaxassisni professional muhitning jismoniy sharoitlariga moslashtirish. Psixofiziologik moslashuv mezonlari salomatlik holati, tashvish darajasi, mehnat qobiliyati va charchoq dinamikasi, harakatlarning xatti- harakatlari. Ushbu darajadagi moslashishni baholash uchun energiya iste’moli ko‘rsatkichlari, nafas olish, yurak-qon tomir tizimlari va boshqalar ishlatiladi. 2) Funksional moslashuv. Bu shaxsning kasbiy faoliyat talablariga moslashishi, uni amalga oshirish usullarini mohirona egallashi, kasbiy funksiyalarni bajarishning maqbul usulini ishlab chiqish bilan tavsiflanadi. Faoliyatning shartlari va talablariga muvofiq ruhiy jarayonlar va xususiyatlarni qayta qurish mavjud. Idrok, xotira, fikrlash, hissiy-ixtiyoriy sohada kasbiylashtirish amalga oshiriladi, kasbiy muhim fazilatlar shakllanadi. 3) Ijtimoiy-psixologik moslashuv. Mutaxassisni kasbiy muhitning ijtimoiy tarkibiy qismlariga moslashtirish. Bu yosh mutaxassisning shaxslararo munosabatlarning professional tizimiga kirishini, yangi ijtimoiy rolni, xulq-atvor normalarini, an’analarini, madaniyatini qabul qilishni anglatadi. Moslashuv jarayonining natijasi mutaxassisning moslashuv holatidir. Moslashuv - bu "inson - professional muhit" tizimidagi dinamik muvozanat, bu faoliyat muvaffaqiyatida namoyon bo‘ldi. To‘liq kasbiy moslashuv kasbiy faoliyatning standart darajasiga erishish uchun mutaxassisni bitirgandan so‘ng talab qiladigan vaqt bilan o‘lchanadi. Ko‘pgina yosh mutaxassislar uchun professional moslashuvning maqbul davri taxminan olti oyni tashkil etadi. Guruhlararo munosabatlarga moslashish professionaldan (1-3 oy) oldinroq tugaydi. Download 174.38 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|