Zamonaviy psixologo-pedagogik fanlar erishgan yutuqlarga binoan istalgan o’quv jarayoni uchta bir-biri bilan bog’liq qism (komponent)dan iborat:
1. Motiv (M).
2. O’quvchining o‘qish (o’zlashtirish) faoliyati (O’F).
3. O’quvchining bilish faoliyatini boshqarish (B). Boshqarish vazifasini o’qituvchi yoki texnik vositalar bajaradi. Demak, o’quv jarayonini (O’J) quyidagi formula tarzida ifodalash mumkin:
O’J = M + O’F + B
Tarbiyaning bir maqsadga qaratilganligi
Tarbiyaning insonparvarlik va demokratik qoidasi
Tarbiyani hayot bilan, mehnat bilan bog’liqligi qoidasi
Tarbiyada milliy-madaniy va umuminsoniy qadriyatlarning ustivorligi
Tarbiyada o‘quvchilarning yoshi va shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish qoidasi
Tarbiyaviy ishlarning izchilligi, tizimliligi hamda birligi.
Tarbiyaning tarkibiy qismlari
Aqliy tarbiya
Axloqiy tarbiya
Jismoniy tarbiya
Mehnat tarbiyasi
Estetik tarbiya
Huquqiy tarbiya
Ekologik tarbiya
Iqtisodiy tarbiya
1. Tushuntirish (o‘rgatish, odatlantirish, mashq qildirish).
2. Namuna (maslahat berish, uzr so‘rash, yaxshiliklar haqida so‘zlash, o‘rnak bo‘lish).
3. Nasihat berish, o‘git (undash, ko‘ndirish, iltimos qilish, yolvorish, tilak-istak bildirish, ma’qullash, rahmat aytish, duo qilish, oq yo‘l tilash va hokazolar).
4. Rag’batlantirish usuli
5. Qoralash va jazo (ta’qiqlash, ta’na, gina, tanbeh berish, majbur qilish, koyish, ayblash, uyaltirish, qo‘rqitish, nafratlanish, ont-qasam ichirish, urish, kaltaklash va hokazolar)
Do'stlaringiz bilan baham: |