Mavzu: Pleyfeyr bigramma shifri, hill kriptotizimi

string encrypted_message = encrypt(message, key);
// Print the result
cout << "Encrypted message: " << encrypted_message << endl;


return 0;
}
Xulosa
Ushbu shifrlashga oid Playfair bigrammasi va Hill kriptotizimi mavzulardan Axborot xavfsizligiga oid bo’lgan ko’plab mavzular o’rganilindi. Asosan bizga shifrlash ma’lumotlarni uzatishda uning xavfsizligini taminlash, boshqalar qo’liga tushgan vaqtda ham undan foydalana olmaslik uchun juda muhim ahamiyat kasb etar ekan.
Playfair shifrlash nosimmetrik shifrlash usuli bo'lib, bigram almashtirishni qo'llashda kashshof bo'lgan ekan. Playfair shifrida kalit so'z yoki iborani o'z ichiga olgan 5x5 jadval ishlatiladi. Jadval yaratish va shifrdan foydalanish uchun kalit so'zni va to'rttasini eslab qolish kifoya qilar ekan.
Klassik kriptografiyada Hill shifrlash chiziqli algebraga asoslangan poligrafik almashtirish shifri ekan. Shifrlash uchun ishlatiladigan matritsa shifrlash kalitidir va u teskari n × n matritsalar to'plamidan tasodifiy tanlanishi kerak ekan. Shifr, albatta, har qanday miqdordagi harflar bilan alifboga moslashtirilishi mumkin. Barcha arifmetika faqat modul 26 o'rniga harflar soni bo'yicha bajarilishi kerak ekan.
Ikki kvadrat usuli yordamida shifrlash juda chidamli va ishlatish uchun qulaylik beradi. Demak bu shifrlash usuli biz uchun qulay hisoblanadi. Qo’shaloq kvadrat shifrlangan matnni buzish juda ko’p kuch talab qiladi. Xabarni uzunligi 30 qator bo’lishi kerak va komputersiz bu umuman real emas ekan.
Bu ma’lumotlardan kelib chiqadiki shifrlash orqali ma’lumotlarimiz yanada xavfsiz bo’ladi. Bu mavzu orqali ko’pgina qiziqarli va muhim malumotlar o’rganilindi.


Foydalanilgan adabiyotlar va havolalar

1. 
   Gaines, Helen Fuche (1956) [1939], Kriptanaliz / shifrlar va ularning echimlarini o'rganish , Dover, ISBN 0-486-20097-3
   
2. 
   Smit, Maykl Station X: Bletchley Park kodini buzuvchilar (1998, Channel 4 Books/Macmillan, London) ISBN 0-7522-2189-2
   
3. 
   Kan, Devid (1996), Codebreakers: Qadimgi davrlarni Internetga bog'laydigan maxfiy aloqaning keng qamrovli tarixi, Scribner, ISBN 978-0684831305
   
4. 
   KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI. Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti S.K. Ganiyev, A.A. Ganiyev, Z.T. Xudoyqulov
   
5. 
   Lester S. Xill, Algebraik alifboda kriptografiya, The American Mathematical Monthly Vol.36, 1929 yil iyun-iyul, 306-312-betlar.
   
6. 
   Lester S. Xill, Kriptografiyaning ma'lum chiziqli o'zgartirish apparati haqida, The American Mathematical Monthly Vol.38, 1931, 135-154-betlar.
   
7. 
   Jeffri Overbey, Uilyam Traves va Jerji Voydilo, Tepalik shifrining kalit maydonida, Kriptologiya, Vol.29, №1, 2005 yil yanvar, 59-72-betlar.
   

Internet resurslari

1. 
   https://bstudy.net/841636/tehnika/kriptosistema_hilla
   
2. 
   https://www.researchgate.net/publication/284183061_A_GENERALIZED_VERSION_OF_PLAY_FAIR_CIPHER/link/564ef97308aeafc2aab2eaf1/download