Mavzu: pul sektorida beqarorlik omillari


Пулнинг барқарорлиги ва беқарорлиги омиллари


Download 470.31 Kb.
bet5/14
Sana08.11.2023
Hajmi470.31 Kb.
#1755405
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Pul sektorida beqarorlik omillari

Пулнинг барқарорлиги ва беқарорлиги омиллари

Pul, engmuhimi, ayirboshlashvositasidir. Ularayirboshlashtannarxinikamaytiradi, chunkiularbarchatovar va xizmatlarkamaytiriladiganumumiymaxrajdir. Pulodamlargama'lumbirdavruchunayirboshlashmunosabatlarigakirishishimkoniniberadi, shujumladandaromadolish va uzoqvaqtdavomidaxaridlaruchunto'lov, kelajakdafoydalanishuchunxaridqobiliyatinitejash. Pul, shuningdek, kelajakdagidaromad va xarajatlarnihisoblashimkoniniberuvchio'lchovbirligidir.


Biroq, pulningiqtisodiyqiymatiuningbarqarorligibilanbevositabog'liq. Shu nuqtainazardan, puliqtisoduchunqandaytilbo'lsa, muloqotuchun. Ma'nosiso'zlovchiga ham, tinglovchiga ham tushunarsizbo'lganso'zlaryo'q, ularo'rtasidamuloqotqilishmumkinemas. Pulbilan ham xuddishunday. Agar ularbarqaror va prognozqilinadiganqiymatgaegabo'lmasa, qarzdorlar va kreditorlaruchunayirboshlashqimmatbiznesbo'ladi: jamg'armalar, investitsiyalar va vaqto'tishibilanuzaytiriladiganbitimlar (masalan, sotibolinganuyyokimashinauchunbo'lib-(bo'libto'lash) qo'shimchaxavfbilanbog'liqbo'ladi. Pulningqiymatibeqarorbo'lsa, ayirboshlashqiyinlashadi, ixtisoslashuv, yirikishlabchiqarish va ijtimoiykooperatsiyadanolinadigandaromadlarkamayadi.
Pulbeqarorliginingsabablarianiq va tushunarli.Pulningqiymati, boshqatovarlarkabi, talab va taklifbilanbelgilanadi. Pulmassasiningdoimiyyokisekinbarqaroro'sishibilanularningxaridqobiliyatinisbatanbarqarorbo'ladi. Aksincha, agar pultaklifitovar va xizmatlartaklifiganisbatantez va oldindanaytibbo'lmaydigandarajadao'ssa, narxlarko'tariladi va pulningxaridqobiliyatipasayadi. Bu ko'pinchahukumato'zhisob-kitoblarinito'lashuchunpul chop etgandayokimarkaziybankdanqarzolganidasodirbo'ladi.
Siyosatchilarko'pinchainflyatsiyaniochko'ztadbirkorlar, kuchlikasabauyushmalari, yirikneftkompaniyalari, chetelliklarayblaydi. Biroq, bundaynayranglarjamoatchilikfikriniinflyatsiyaninghaqiqiysabablaridanchalg'itishvositasidanboshqanarsaemas. Iqtisodiynazariya ham, tarixiytajribashuniko‘rsatadiki, inflyatsiyafaqatbittasabab – pulmassasiningtezo‘sishitufayliyuzagakeladi.
Inflyatsiyamamlakatiqtisodiyotinibuzadi. Lekin, ehtimol, inflyatsiyaningengdahshatlioqibatifuqarolarningo'zhukumatigabo'lganishonchinisusaytirishidir.
Ko'pginaadabiyotlarpulbarqarorligikontseptsiyasininarxbarqarorligi (Issing, 2003; Borio, 2014) yokiinflyatsiyayokideflyatsiyaningyo'qligi (Duisenberg, 2001) bilanbog'laydi, ammo bukontseptsiya va moliyaviybarqarorliko'rtasidaba'zimunosabatlarmavjud (Foot, 2003). ;Borio, 2014). Shu bilanbirga, ikkinchisinianiqlashqiyinroqekanligi tan olinadi, buturlimanbalardaturlichatalqinqilinadi (Gadanecz& Jayaram, 2009; Issing, 2003).
Shundayqilib, ECBgako'ra, "moliyaviybarqarorliknimoliyaviyvositachilar, bozorlar va bozorinfratuzilmasidaniboratbo'lganmoliyaviytizimzarbalarga dosh beraoladigan va moliyaviynomutanosibliklarnibartaraf eta oladigan va shubilanmoliyaviybarqarorlikdagimuvaffaqiyatsizliklarehtimolinikamaytiradigandavlatsifatidata'riflanishimumkin. jamg'armalarnifoydaliinvestitsiyaimkoniyatlarigataqsimlashnisezilarlidarajadaoldinioladigandarajadajiddiymoliyaviyvositachilikjarayoni" (ECB, 2007).
Vaqto'tishibilanmoliyaviybarqarorlik va beqarorlikningtalqinibo'yicha shunga o'xshash qarashlarboshqalarningishlarida ham topilgan (Kroket, 1997; Padoa-Schioppa, 2002; Schinasi, 2004; Gadanecz& Jayaram, 2009). Shuni ham ta'kidlaymizki, ba'zimualliflarpul va moliyaviybarqarorliko'rtasidaantagonistikmunosabatlarmavjudligigaishonishadi (Borio, 2014), boshqalariRuminiyadagiso'nggiinqirozdamoliyaviy va pulbeqarorlikomillari 5 o'zarobir-birinimustahkamlaydideganfikrniqo'llab-quvvatlaydi. uzoqmuddatda (Issing, 2003) yokiularbir-birinitaxminqiladi. Shu munosabatbilan Schwartz (1995) narx (pul) barqarorligimoliyaviybarqarorlikningetarlisharti, deganfikrniqo'llab-quvvatlaydi, garchi u ikkio'zgaruvchio'rtasidagiyashovchan va teskarishartlimunosabatlarbo'lishimumkin. O'znavbatida, Foote (2003) "... bizdamoliyaviybarqarorlikmavjudbo'lganjoyda:
(a) pulbarqarorligi;
b) bandlikdarajasiiqtisodiyotningtabiiydarajasigayaqin;
v) iqtisodiyotdagiasosiymoliyainstitutlari va bozorlarfaoliyatigaishonch;
(d) iqtisodiyotdagi real yokimoliyaviyaktivlarnarxlarida (a) yoki (b) bandlarinibuzadigannisbiyo'zgarishlarbo'lmasa.
Nihoyat, ECB talqinigayaqinroqyondashib, Shinazi (2004) “moliyaviybarqarorlik – bunarxbelgilash, moliyaviyrisklarnitaqsimlash va boshqarishningiqtisodiymexanizmlari (kredit, likvidlik, kontragent, bozor va boshqalar) yaxshiishlayotgandavlat, debhisoblaydi. iqtisodiyotningsamaradorliginioshirishuchunetarli".
"Moliyaviybarqarorlik" iborasibilanbog'liqbarchanarsalarniqamraboladiganta'rifnishakllantirishningqiyinligiko'plabmualliflarni (Mishkin, 1999; Chant, 2003; Schinasi, 2004; Allen&Wood, 2006) ushbukontseptsiyagaqarama-qarshita'rifniafzalko'rishgaolibkeldi, ya'ni. moliyaviybeqarorlik. Shunuqtainazardan, Mishkin (1999) "moliyaviybeqarorlikmoliyaviytizimdagizarbalarma'lumotlaroqimigaxalaqitbergandayuzagakeladi, shuninguchunmoliyatizimisamaraliinvestitsiyaimkoniyatlarigaegabo'lganlargamablag'larniyo'naltirishvazifasinibajaraolmaydi", debta'kidladi. realsektornimoliyalashtirishdamoliyatiziminingvositachisiroli va axborotassimetriyasinimoliyaviybeqarorlikningharakatlantiruvchikuchisifatidako'ribchiqish.

Download 470.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling