Мавзу: Пулнинг пайдо бўлиши, зарурлиги ва функциялари

MAKROIQTISODIYOT FANIDAN MUSTAQI ISH 40_GURUH TALABALARI MUSTAFAQOLOV_SH TOSHPULATOV_J

MAVZU:PUL NIMA-PULNING TA’RIFI

REJA: 1.PUL NIMA? 2.PULNING TA’RIXI

Пул ва унинг вазифалари тўғрисида мавжуд хорижий мамлакатлар иқтисодчиларининг қўлланмаларини олиб қарайдиган бўлсак, пулнинг келиб чиқиши тўғрисида икки хил ғоя мавжудлигини кўришимиз мумкин.

Пул ва унинг вазифалари тўғрисида мавжуд хорижий мамлакатлар иқтисодчиларининг қўлланмаларини олиб қарайдиган бўлсак, пулнинг келиб чиқиши тўғрисида икки хил ғоя мавжудлигини кўришимиз мумкин.

Булар: рационалистик ва эволюцион ғоялардир.

Пулнинг келиб чиқиш тарихи кўпроқ пулнинг эволюцион назарияси билан боғлиқ. Товар муомаласининг эволюцион ривожланиш жараёнида умумий эквивалент шаклини ҳар хил товарлар ўйнаган. Ҳар бир жамоа ўз товарини эквивалент сифатида ўртага қўйган. Лекин жамият тараққиёти шу товарлар ичидан икки гуруҳ товарларнинг ажралиб чиқишига олиб келди. Булар – биринчи эҳтиёж учун зарур бўлган товарлар ва зебу зийнат товарларидир.

Пулнинг келиб чиқиш тарихи кўпроқ пулнинг эволюцион назарияси билан боғлиқ. Товар муомаласининг эволюцион ривожланиш жараёнида умумий эквивалент шаклини ҳар хил товарлар ўйнаган. Ҳар бир жамоа ўз товарини эквивалент сифатида ўртага қўйган. Лекин жамият тараққиёти шу товарлар ичидан икки гуруҳ товарларнинг ажралиб чиқишига олиб келди. Булар – биринчи эҳтиёж учун зарур бўлган товарлар ва зебу зийнат товарларидир.

Шунга асосланган ҳолда, пул ҳам товар, лекин бошқа товарлардан фарқ қилувчи хусусиятларга эга бўлган махсус товар деган хулосага келиш мумкин. Унинг махсус товар сифатида хусусияти шундаки, у барча товарларнинг қийматини ўзида ифода қилувчи, умумий эквивалент ҳисобланади. Пул қандай шаклда бўлишидан қатъий назар пул бўлиб қолаверади.

Шунга асосланган ҳолда, пул ҳам товар, лекин бошқа товарлардан фарқ қилувчи хусусиятларга эга бўлган махсус товар деган хулосага келиш мумкин. Унинг махсус товар сифатида хусусияти шундаки, у барча товарларнинг қийматини ўзида ифода қилувчи, умумий эквивалент ҳисобланади. Пул қандай шаклда бўлишидан қатъий назар пул бўлиб қолаверади.

Пул-бу умумий эквивалент сифатида қўлланиладиган универсал товарнинг алоҳида тури бўлиб, бошқа товарларнинг қиймати у орқали ифодаланади.Пул бу мутлоқ ликвидлиликка эга бўлган неъматдир.
Пул
Товар ишлаб чиқариш ривожланишининг илк босқичларида пул иштирокисиз айрибошлаш (бартер) усулидан фойдаланилган. Эрамиздан аввалги 2-3 минг йил аввал умумий пул эквивалентларидан фойдаланилган. Турли миллатларда турли хил пул эквивалентлари иштирок этган.