Mavzu: Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishining ixtisoslashuvi

Mavzu: Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishining ixtisoslashuvi
Reja:

• Ixtisoslashuv tushunchasi,baholash mezoni va ko’rsatkichlari tizimi.
• Qishloq xo’jalik korxonalari ixtisoslashuvining iqtisodiy mazmuni, shakllari va darajasi.
• Ixtisoslashuvni belgilashning ahamiyati. Ixtisoslashuv omillari va tarmoqlar xamkorligining tamoyillari.

Ixtisoslashtirishning iqtisodiy mazmuni asosida ijtimoiy mehnat taqsimoti va korxonaning tabiiy-iqlimiy hamda jug’rofiy shart-sharoitlari yotadi. Ixtisoslashtirish ma’lum mazmunda joylashtirish bilan ham bog’liq bo’lib, qishloq xo’jalik ishlab chiqarishining mamlakat hududida joylashishini ifoda qiladi.
Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishini oqilona tashkil etish tamoyillaridan biri ixtisoslashtirishni chuqurlashtirish va ishlab chiqarishni to’g’ri joylashtirishdir.

• Ixtisoslashuv tushunchasi, baholash mezoni va ko’rsatkichlari tizimi.

Ixtisoslashtirish deganda
– korxona faoliyatini asosan biror tur (yoki tor doirada bir necha tur) mahsulot yetishtirishga qaratilishi, yetishtiriladigan mahsulotlar tarkibida shu mahsulot salmog’ining asosiy o’rin egallashi tushuniladi. U yoki bu qishloq xo’jalik mahsulotini yetishtirishga nafaqat qishloq xo’jaligi korxonasi, balki butun bir hudud, viloyat, iqtisodiy hudud va zonalar ixtisoslashishi mumkin.
-tovar maxsulotlarining tarkibi;
-tovar maxsuloti tarkibida ayrim ekin turlari yoki tarmoqlarning tutgan o’rni;
-maxsulotlarning tovarlilik darajasi.
Qo’shimcha ko’rsatkichlar qo’yidagilardir: 100 gektar qishloq xo’jalik ekin maydoni xisobiga yetishtiriladigan tovar maxsuloti (qiymat va natura ko’rsatkichlari), maxsulot tarkibi, 100 so’mlik asosiy ishlab chiqarish fondi xisobiga va o’rtacha bir xodim xisobiga to’g’ri keladigan tovar maxsuloti va xokazolar.
Ixtisoslashtirishni aniqlovchi ko’rsatkichlar
qo’yidagilardan iborat:
2.Qishloq xo’jalik korxonalari ixtisoslashuvining iqtisodiy mazmuni, shakllari va darajasi.
Ixtisoslashtirish deb, bozor talabini xisobga olgan xolda, mamlakat xududlaridagi korxonalarning tabiiy - iqtisodiy sharoitlaridan kelib chiqib ilmiy asoslarda, ma’lum turdagi tovar maxsulotlarini ishlab chiqaradigan qilib joylashtirilgan ijtimoiy mehnat taqsimotiga aytiladi.
Qishloq xo’jalik korxonalari ixtisoslashuvining shakllari
Qishloq xo’jaligida ixtisoslashuvning o’z obyektiga ega bo’lgan turli shakllari mavjud.