Mavzu: qo`shilgan qiymat solig`ini byudjetga undirishda mavjud muammolar va ularni bartaraf etish yo`llari

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

34 

 

II BOB.  MAMLAKATIMIZDA  QO`SHILGAN  QIYMAT  SOLIG`INI 

BUDJETGA  UNDIRISH  MEXANIZMINING  AMALDAGI 

HOLATI TAHLILI (Angor tuman DSI ma’lumotlari asosida). 

2.1.  Qo`shilgan qiymat solig`ining to`lovchilari, soliq obyekti va soliq 

bazasini aniqlash tartibi. 

 

Qo`shilgan  qiymat  solig`ining  undirilish  jarayonida  davlat  aslida  yangi 

qiymatni taqsimlash qatnashchisiga aylanadi, tovar yoki xizmatni sotish paytida 

bu qiymatning bir qismini olishga o`z huquqi borligini ma`lum qiladi.  

Qo`shilgan  qiymat  solig`ining  to`lovchilari  bo`lib,  amaldagi  qonun 

hujjatlariga asosan ushbu soliqni budjet oldida hisob-kitobini amalga oshiruvchi 

tadbirkorlik  faoliyati  bilan  shug`ullanuvchi  yuridik  shaxslar  tushuniladi. 

Jumladan: 

1) soliq solinadigan oborotlarga ega bo`lgan yuridik shaxslar; 

2) 

O`zbekiston 

Respublikasi 

norezidentlari 

tomonidan 

amalga 

oshirilayotgan  soliq  solinadigan  oborotlar  uchun  qo`shilgan  qiymat  solig`i 

to`lash bo`yicha majburiyat yuklatiladigan yuridik shaxslar; 

3) tovarlarni O`zbekiston Respublikasi hududiga import qiluvchi yuridik va 

jismoniy  shaxslar  (o`z  ehtiyojlari  uchun  bojsiz  olib  kirish  normalari  doirasida 

tovarlar olib kiruvchi jismoniy shaxslar bundan mustasno); 

4)  oddiy  shirkat  soliq  solinadigan  oborotlarni  amalga  oshirayotganida 

zimmasiga  uning  ishlarini  yuritish  yuklatilgan  (ishonchli  shaxs)  oddiy  shirkat 

shartnomasining sherigi (ishtirokchisi). 

Tovarlar (ishlar, xizmatlarning) sotilishiga doir aylanmalar deganda yuklab 

jo`natilgan  mahsulot,  bajarilgan  ishlar,  ko`rsatiladigan  xizmatlar  tushuniladi. 

Tovarlarning  sotilishida  o`zi  ishlab  chiqargan  va  chetdan  sotib  olingan  barcha 

tovarlarning sotilishiga doir aylanmalar soliq solish obyekti hisoblanadi. 

O`zbekiston  Respublikasi  soliq  kodeksiga  muvofiq  qo`shilgan  qiymat 

solig`i  solish  obyekti  bo`lib  tovarlar  (ishlar,  xizmatlar)ning  sotilishi  bo`yicha 

---

35 

 

aylanmalar  hisoblanadi,  qo`shilgan  qiymat  solig`idan  ozod  qilingan,  o`z  ishlab 

chiqarish ehtiyojlari uchun foydalanadiganlar bundan mustasno. 

Buni quyidagi chizmada ham ko`rish mumkin: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-chizma. Qo`shilgan qiymat solig`i soliq solish obyekti