Mavzu: Radiobiologiya fanining predmeti, tadqiqot ob’yekti, maqsad va vazifalari, radiobiologiya fanining rivojlanish tarixi. Ionlashtiruvchi nurlanish va uning xossalari. Dozimetriya. Doza va o‘lchov birliklari. Dozimetrik qurilmalar

 I bosqich – 1890–1922–yillarga to‘g‘ri keladi  

II bosqich – (1922–1945–yillar) bu davrda radiatsion nurlanishning biologik 

ta’sirini  tavsiflash,  ionlashtiruvchi  nurlanishning  mo’tagen  ta’sirini  o‘rganishning 

davom  ettirilishi,  radiatsion  genetika  sohasining  rivojlanishi,  radiatsion 

nurlanishning  moddaga  yutilishini  miqdoriy  tavsiflash  ishlab  chiqilishi  amalga 

oshirilgan.  

III bosqich – (1945–yildan 1986–yilgacha) – Ya’ni, 1945–yilda «Xirosima–

Nagasaki»fojeasidan keyingi davr, bu davr radiatsion nurlanishning biologik ta’sir 

mexanizmlarini  aniqlash  va  unga  qarshi  kurash  vositalarini  ishlab  chiqish  davri 

hisoblanadi.  

IV  bosqich  –  radiatsion  nurlanishning  ta’sirini  o‘rganish  yo‘nalishidagi 

zamonaviy davr (1986–yilda «Chernobil» fojeasi yuz berganidan keyingi davr).  

E.Rezerford  tomonidan  kimyoviy  element  atomi  yadrosining  tuzilishi 

modeli  haqidagi  maqola  «Philosophical  Magazine»  (1911.–V.6.21)  jurnalida 

---

 

10 

 

nashr qilinadi. Bu modelga ko‘ra, atom musbat (+) zaryadlangan yadro va uning 

atrofida  harakatlanuvchi  manfiy  (–)  zaryadlangan  elektronlardan  tashkil  topgan. 

Atomning  ~99,96%  og‘irligi  yadroda  mujassamlashgan  bo‘lib,  uning  diametri 

o‘lchami  umumiy  atom  diametridan  ~100  000  marta  kichik  qiymatga  ega 

hisoblanadi.  

Shuningdek,  kimyoviy  element  atom  yadrosining  tuzilishini  o‘rganishda