Mavzu: raqamli ishlov berish unumdorligini baholash usullari

Parallel dasturlashda yuzaga keladigan muammolar: Protsessorlar 
to’plamining ishlashini boshqarish; Protsessorlar o’rtasida ma’lumotlar 
almashinishni tashkillashtirish; Tupikli vaziyatni hosil bo’lish ehtimoli 
mavjudligi; 
Ma’lumotlarni parallellashtirish. Axborot grafining ulashgan tugunlarini 
bir-biriga bog'laydigan bir necha yoyning mavjudligi bir operatsiyani bir 
vaqtning o'zida bir nechta ma'lumotlar elementlariga (qator) qo'llash demakdir. 
Bunday qatorning turli qismlari vektorli protsessor yoki parallel hisoblash 
tizimining turli xil protsessorlarida qayta ishlanishi mumkin. 
12,13-6-rasm.Ma’lumotli graf. 
Parallelashtirish yo’llari. Vaqt taqsimoti bo’yicha: operatsion tizim 
tomonidan barcha jarayonlarni amalga oshirishni vaqt taqsimoti asosida bo’lib
amalga oshiradi. Jarayonlar kutish vaqtlari foydalanuvchiga sezilmaydi va bu 
parallel holda amalga oshirgandek namoyon bo’ladi. 

---

Buni amalga oshirish mantiqiy protsessorlarni yaratish orqali amalga 
oshmoqda (Hyper-Threading Technology). 
12,13.7-rasm. Parallelashtirish yo’llari. 
Fizik protsessorlarni oshirish: bu yo’l orqali dasturlardagi jarayonlar 
oqimlar yaratish asosida amalga oshiriladi. 

---

 
12,13.8-rasm. Fizik protsessorlarni oshirish. 
12, 13-ma’ruzalar uchun adabiyotlar ro’yxati 
 
1. Баденко В.Л. Высокопроизводительные вычисления. Учебное пособие. 
СПб. Изд. Политехнического университета. 2010. -180 с.
2. Таненбаум Э., Остин Т. Архитектура компьютера // 6-е издание. СПб.: 
Питер, 2013. — 811 с 
3. Мусаев М.М. ―Процессоры современных компьютеров. Тошкент.: 
―Aloqachi nashriyoti, 2020 yil. 12 bob 512 bet. – Oliy o’quv yurtlari uchun 
qo’llanma. 
4. Юнусов 
Ж.Ю., Абасхонова Х.Ю., Рақамли қурилмалар ва 
микропроцессор тизимлари. Касб –хунар коллежлари учун ўқув 
қўлланма. Т.-Молия иқтисод, 2010й-256 в.