Mavzu: Robototexnika bo’yicha istiqbolli kampaniyalar va loyihalar

Robototexnika sohasida nufuzli odamlar
1. Asimov, Ishoq - "robototexnika" atamasini yaratgan va robototexnikaning uchta qonunini yozgan ilmiy fantastika muallifi.
2. Papek, karel – Chex atamasini yaratgan muallif "robot"1921 yilgi o'yinida, Rossumning universal robotlari.
Robototexnika tizimlari atamasi asosiy ishlarni bajaradigan har qanday maqsadli texnik tizimini bildiradi. Ular moslanuvchan ishlab chiqarish tizimi bо‘lib, ularda ishlab chiqarish texnologiyasini, odam-operator bajaradigan boshqarish va nazorat qilish vazifasidan tashqari, avtomatik ishlaydigan mashinalar, qurilmalar, moslamalar bajaradi.
Mexatron tizimining kо‘lami uzluksiz kengayib borishiga qaramasdan, ulardan foydalanishning asosiy soxasi sanoat, aniqroq aytganda mashinasozlik va asbobsozlik soxalari, bо‘lib qolmoqda. Mazkur soxalarda dastlabki avtomatizatsiya vositalari paydo bо‘lgan edi va xozirgi kunlarda jaxon robototexnika parkining 80 foizi jamlangan.
Mashinsozlikda sanoat robotlari ikkita sinfga bо‘linadi: 1 – asosiy texnologik operatsiyalarni bajaruvchi texnologik robotlari, va 2 – asosiy texnologik jihozlarga xizmat kо‘rsatuvchi yordamchi robotlari. Ikkinchi xildagi robotlarni о‘ziga mujassamlagan texnologik komplekslari robotlashgan texnologik komplekslari (RTK) deb nomalnadi.
Mashinasozlikda mahsulotning 80% ga yaqin qismi seriyalab va mayda seriyalab ishlab chiqarishda tayyorlanadi. Bunday sharoitlarda mahsulotning bir turidan ikkinchi turiga tez о‘tish uchun moslanuvchan avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish tizimlari (MICHT) barpo etiladi.
Moslanuvchan ishlab chiqarish tizimi deb konstruktiv jihatdan farqlanadigan va texnologik nuqtai nazardan о‘xshash detallarni kichik partiyalab yoki donabay qilib odam ishtirokisiz (yoki minimal ishtirokida) ishlov beradigan stanoklar va mexanizmlar tizimi ataladi.
MICHTning tarkibiy qismlari texnologik, transport-ombor, asbobiy ta’minot va EHM yordamida avtomatlashtirilgan boshqarish qismlaridan iborat.
Stanoklar soniga kо‘ra MICHT quyidagilarga bо‘linadi:

• 
  moslanuvchan ishlab chiqarish moduli (MICHM);
  
• 
  moslanuvchan ishlab chiqarish liniyasi (MICHL);
  
• 
  moslanuvchan ishlab chiqarish uchastkasi (MICHU);
  
• 
  moslanuvchan ishlab chiqarish sexi (MICHS); va
  

moslanuvchan ishlab chiqarish zavodi (MICHZ)
Robototexnika sohasi va kengroq mexanik elektronika robotlarni loyihalash, yaratish va boshqarish bo'yicha eng yaxshi usullarni o'rganadi.
Yaxshi ishlaydigan robotlarni yaratish ajablanarli darajada qiyin. Sensorlardan olingan ma'lumotlar real vaqt rejimida qayta ishlanishi kerak (agar ko'rgan narsangizni etarlicha tez anglay olmasangiz, unda siz juda sekin harakat qilishingiz yoki o'ylashni to'xtatishingiz kerak).
Fabrikalardagi robot qo'llari kabi yanada moslashuvchan robotlar ko'plab erkinlik darajalariga ega (beshta "tirsak" bilan qo'lni, shuningdek "elkama" va "bilak" bo'g'inini tasavvur qiling). Bunday qurollar hiyla-nayrangga etib borishi va tarkibiy qismlarni bir-biriga payvandlashi uchun ularni milliardlab turli xil burama pozalarga o'tkazish mumkin.
Robotlar qo'llarini hech narsaga (shu jumladan o'zlariga ham) tegmasliklari uchun qanday boshqarishni aniqlab olish hayratlanarli darajada qiyin, ayniqsa ularning atrofida to'siqlar harakatlanishi mumkin. Shu sababli, bugungi kunda sun'iy aql (AI) qila oladigan barcha ajoyib narsalarga qaramaydi, robotlarnboshqarish hali ham eng qiyin muammolardan biri hisoblanad i

Xulosa
Zamonaviy ta'lim o'z taraqqiyotining yangi bosqichiga o'tmoqda. Ko'pgina o'qituvchilar va ota-onalar bolalarni ilm-fanga qiziqtirish, o'rganishga bo'lgan muhabbatni uyg'otish va ularni yaratish va o'ylash istagini kuchaytirish imkoniyatini qidirmoqdalar. Materialni taqdim etishning an'anaviy shakllari uzoq vaqtdan beri o'z ahamiyatini yo'qotdi. Yangi avlod ota-bobolariga o'xshamaydi. Ular jonli, qiziqarli, interaktiv tarzda o'rganishni xohlashadi. Bu avlod zamonaviy texnologiyalarga osongina yo'naltirilgan. Bolalar shunday rivojlanishni xohlashadiki, ular nafaqat jadal rivojlanayotgan texnologiyalar bilan hamnafas bo'lib qolmasdan, balki bu jarayonda bevosita ishtirok etadilar. Ushbu o'quv intizomi dizayn, dasturlash, algoritmika, matematika, fizika va muhandislik bilan bog'liq boshqa fanlarni o'z ichiga oladi

Adabiyotlar.

1.Nazarov X.N. Robototexnika asoslari. TDTU., Toshkent:, 2005 , 104 b.
2. Xasanov P.F. , Nazarov X.N. Mobilnie robototexnicheskie sistemi. Tashkent: TashPI, 1987.96 s.
3. Robototexnika.YU.G. Andreanov i dr. -,M.: Mashinostroenie. 1984.

4. Robotototexnicheskie system i kombleksi: uchebnie posobie /X.N.Nazarov.; TGTU,Tashkent.2004,101str.
5. Shaxinpur N. Kurs robototexniki. - M.: Mir. 1990.
6. Belyanin P.N. Robototexnicheskie sistemi dlya mashinostroeniya. Pod red. E.P. Popova. M.: Mashinostroenie; 1989. 276 s.
7. Zenkevich S.L. Upravlenie robotami. M.: Izd-vo MGTU, 2000 456 s.
8. Robototexnika i gibkie avtomatizirovannie proizvodstva: Uchebn. posobie dlya vtuzov/pod red. I.M. Makarova. M.: Vissh. shk. , 1986. 159 s.