Mavzu: Sanoat korxonalarning atrof- muhit ekologik holatiga ta’siri Reja

4. Paxtani dastlabki qayta ishlash, tashish, quritish, tozalash, jinlash, 
linterlash, ishlab chiqarishning tolali chiqindilarini qayta ishlashda ishlab chiqarish 
binolari havosiga va atmosferasiga ko'p miqdorda chang ajralib chiqadi. Chang 
asosan 3 ta fraksiyadan iborat: iflos zarrachalar – g'o'zaning maydalangan 
bo'laklar; tolali va mineral zarrachalar (mineral zarrachalar paxtaga tuproq orqali 
o'tadi); paxtani qayta ishlash vaqtida undan ajralib chiqadigan changning iflos va 
tolali zarrachalaridir. 
Atmosferaga chiqariladigan barcha ishlangan havo texnologik va aspirasion 
turga bo'linadi: birinchisi – texnologik mashina-uskunalardan, ikkinchisi – 
changlantirish sistemalaridan chiqadi. 
Paxta, tola, lint va ishlab chiqarish chiqindilari havo transporti – paxta 
tozalash zavodidagi ishlangan havoni chiqarish bo'yicha asosiy uchastka 
hisoblanadi. 
Quritish-tozalash, jinlash, linterlash va tolali chiqindilarni qayta ishlash 
sexida anchagina miqdorda chang bo'ladi. Paxta tozalash korxonasida texnologik 
davomida ajralib chiqadigan chang tarkibi o'zgarib boradi. Paxtani dastlabki qayta 
ishlash jarayonining boshlanishida havo tarkibida ko'p miqdorda mineral 
fraksiyalar bo'lgan chang ajralib chiqadi. Paxtani keyingi ishlov berishlarda – tola 
va lint olishda ajralib chiqadigan changda organik moddalar ko'proq bo'ladi: bular 
chigit qobig'i, barg bo'laklari va g'o'zaning boshqa qismlari, shuningdek tolali 
bo'lakchalardir. 

---

Kelichev B 
6 
ADABIYOTLAR RO'YXATI 
1. Karimov I.A. O'zbekiston XXI asr bo'sag'asida: xafsizlikka tahdid, 
barqarorlik shartlari va taraaqqiyot kafolatlari. -T.: O'zbekiston, 1997. 
2. Baratov P. Tabiatni muhofaza qilish. -T.: O'qituvchi, 1991. 
3. Novikov Yu.I. Oxrana okrujayuey sredi. –M.: Vishaya shkola, 19987. 
4. Egamberdiev R. Ekologiya. –T.: O'zbekiston, 1993. 
5. Tursunov X.T. Ekoloiya asoslari va tabiatni muhofaza qilish. –T.: Saodat 
RIA, 1997. 
6. Ergashev A., Ergashev T. Ekologiya, biosfera va tabiatni muhofaza qilish. 
–T.: Yangi asr avlodi, 2005. 
7. To'xtaev A., Xamidov A. Ekologiya, biosfera va tabiatni muhofaza qilish. 
–T.: O'qituvchi, 1995. 
8. Otaboev Sh., Nabiev M. Inson va biosfera.-T.: O'qituvchi, 1995. 
9. Tilovov T. Ekologiyaning dolzarb muammolari. –Qarshi: Nasaf, 2003. 
10.To'xtaev A. Ekologiya.-T.: O'qituvchi, 1998.