Mavzu: Sanoq sistemalari


Download 94,53 Kb.
bet4/4
Sana20.09.2023
Hajmi94,53 Kb.
#1682328
1   2   3   4
Bog'liq
3-Topshiriqlar

0,

65625
*8

5

25000
*8

2

00000

Javob: 0,6562510 0,528


2 -misol: 0,6562510 ->x16

0,

65625
*16

10
(А)

50000
*16

8

00000

javob: 0,6562510 0,А816
3-misol: 0,910->x2

0,

9
*2

1

8
*2

1

6
*2

1

2
*2

0

4
*2

0

8
*2

1

6



Turli sanoq sistemalardan 10 likka o’tish:
Bunda n sanoq sistemasida berilgan sonning raqamlari ohiridan nol (0) dan boshlab razryadlari yozilib chiqiladi, va har bir raqam n ning razryadga teng darajasiga ko’paytirilib qo’shiladi.
Ya’ni :

1010112 =1*25+0*24+1*23+0*22+1*21 +1*20=32+8+2+1=43

A197F16=A*164+1*163+9*162+7*161+F*160=10*65536+1*4096+9*256+7*16+15*1=661887
2 lik sanoq sistemasida amallar bajarish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
Har qanday sanoq sistemasida qo’shish, ayirish, ko’paytirish, bo’lish kabi amallar biz bilgan 10 lik sanoq sistemasidagi kabi bajariladi, lekin farqi shundaki hosil bo’lgan sonni shu sanoq sistemadagi raqamlar orqali ifodalash kerak :
2-lik sanoq sistemasida qo’shish jadvali:



1

+

1

=

10

1

+

0

=

1

0

+

1

=

1

0

+

0

=

0


1

+

1

+

1

=

11




1

+

1

+

1

+

1

=

100




1

+

1

+

1

+

1

+

1

=

101

2 lik sanoq sistemasida ayirish jadvali:



1

–

1

=

0

1

–

0

=

1

0

–

0

=

0

10

–

1

=

1

2 lik sanoq sistemasida ko’paytirish jadvali:





1

*

1

=

1

1

*

0

=

0

0

*

1

=

0

0

*

0

=

0



Yuqori tartibli sanoq sistemalarida amallar bajarish:
Yuqori tartibli (8 lik, 16 lik kabi) sanoq sistemalarga o’tganda bunday jadvallarni tuzish qiyinlashadi bunda quyidagi usuldan foydalanish mumkin:
Misol. 7538 +4478 =?
Yechish: Qo’shish biz bilgan 10 lik sanoq sistemasidagi kabi birliklar birliklarga, o’nlilar o’nliklarga va h.z tartibda bo’ladi;
Yechish: Qo’shish biz bilgan 10 lik sanoq sistemasidagi kabi birliklar birliklarga, o’nlilar o’nliklarga va h.z tartibda bo’ladi;
1) 7+3=10; 10 esa 8 lik sanoq sistemasida 12 ga teng 2 ni yozamiz 1 yodda ;

2) 4+5=9; 9 esa 8 liksanoq sistemasida 11 ga teng yoddagi 1 bilan 12, 2 yoziladi 1 yodda

3) 7+4 = 11; 11 8 lik sanoq sistemasida 13 ga teng yoddagi bir bilan 14 boshqa raqamlar qolmagani uchun 14 ni yozamiz.

Ko’payrirish va bo’lish amallari ha huddi shu tartibda bo’ladi.
Topshiriqlar:

  1. a,b c,d sonlari orasida eng kichigini toping agar А = 10244, В = 4716, С = 7310, D = 10010102 bo`lsa.

  2. a,b c,d sonlari orasida eng kattasini toping agar А = 10244, В = 4716, С = 7310, D = 10010102 bo`lsa.

  3. А = 1648, В = А316, С = 22004 Sonlari uchun quyidagi tengsizliklarning qaysi biri o`rinli?

1) A < B < C
2) A < C < B
3) B < A < C
4) C < B < A

  1. а = 1058 va b = С616 sonlarining yig`indisi va ko`paytmasini toping.

  2. 12 lik sanoq sistemasini hosil qiling va ulardan ikkita sonni tanlab olib qo`shish va ayirish amallarini bajaring.

  3. a,b c,d sonlari orasida eng kichigini toping agar А = 2244, В = 4b16, С = 7310, D = 100101102 bo`lsa.

  4. a,b c,d sonlari orasida eng kattasini toping agar А = 2244, В = 4b16, С = 7310, D = 100101102 bo`lsa.

  5. А = 16148, В = Аa316, С = 222004 Sonlari uchun quyidagi tengsizliklarning qaysi biri o`rinli?

1) A < B < C
2) A < C < B
3) B < A < C
4) C < B < A

  1. а = 1058 va b = С616 sonlarining yig`indisi va ko`paytmasini toping.

  2. 14 lik sanoq sistemasini hosil qiling va ulardan ikkita sonni tanlab olib qo`shish va ayirish amallarini bajaring.

  3. 2510, 8610, 4610 sonlarni quyidagi sanoq sistemalariga o`tkazing:

2lik sanoq sistemasiga;
4lik sanoq sistemasiga;
16 lik sanoq sistemasiga;

  1. Quyidagi sonlarni ko`rsatilgan sanoq sistemasiga o`tkazing:

8 lik sanoq sistemasiga 7, 9, 24, 35, 57, 64;
5 lik sanoq sistemasiga 9, 13, 21, 36, 50, 57

  1. Quyidagi sonlarni ko`rsatilgan sanoq sistemasiga o`tkazing:

3lik sanoq sistemasiga 3, 6, 12, 25, 27, 29;
2 lik sanoq sistemasiga 2, 5, 7, 11, 15, 25

  1. 3510, 20210, 202010 sonlarini quyidagi sanoq sistemalariga o`tkazing:

2lik sanoq sistemasiga;
4lik sanoq sistemasiga;
16 lik sanoq sistemasiga;

  1. Quyidagi sonlarni kamayish tartibida saralang

1436, 509, 12223, 10114, 1100112, 1238.

  1. Quyidagi sonlarni o`sish tartibida saralang

1436, 509, 12223, 10114, 1100112, 1238.

  1. Quyidagi tenglamaning ildizini 10 lik sanoq sistemasida aniqlang

х = 103 + 102 * 105

  1. Quyidagi tenglamaning ildizini 10 lik sanoq sistemasida aniqlang

х = 103 + 10102 * 1015

  1. Sinfda 1111002% qizlar va 11002 o`g`il bolalar. Sinfda nechta o`quvchi bor?

  2. Menni 100 ukam bor. Eng kichigi 1000 yoshda, eng kattasi 1111 yoshda. Kattasi 1001 sinfda o`qiydi. Bu qanday qilib ro`y berdi, shunday bo`lishi mumkinmi? Javobingizni asoslab bering.

  3. ikkilik sanoq sistemasida 0+1=1, 1+1=10 larni yozish mumkin. Xuddi shunday amallar jadvalini quyidagi sistemalar uchun yarating:

5lik sanoq sistemasi uchun;
3lik sanoq sistemasi uchun;

  1. Quyidagi amallarni ikkilik va 8 lik sanoq sistemasida bajaring:

    1. 1011 + 100;

    2. 10010 + 101;

    3. 1011 + 1100;

    4. 1001 + 11;

    5. 11101 + 101;

    6. 1101 + 1011.

  2. Quyidagi amallarni ikkilik va 3 lik sanoq sistemasida bajaring

1) 101 + 121;
2) 2012 + 1211.

  1. Quyidagi amallarni 5lik sanoq sistemasida bajaring

1) 221 + 104;
2) 432 + 114.

  1. . Quyidagi amallarni 5lik sanoq sistemasida bajaring

1)66 + 43;
2) 515 + 324;

  1. 26. Agarda quyidagi sonlar qaysidir sanoq sistemasining tarkibiga kiradigan sonlar bo`lsa u holda ular qanday eng kichik asosga ega bo`lgan sanoq sistemasiga tegishli bo`ladi:123, 222, 111, 241? Berilgan sonlarning 10 lik sanoq sistemasidagi ekvivalentini toping va Sistema asosini aniqlang.

  2. 27. . sinfda 1000q o`quvchi bor. Ulardan 120q qizlar va 110q o`g`il bolalar. Qanday sanoq sistemasida o`quvchilar hisob kitobi amalga oshirilgan?

  3. Bog`da 88q mevali daraxtlar bor,ulardan 32q olma daraxti, 22q nok daraxti, 16q olxo`ri daraxti va 17q gilos daraxti. Daraxtlar qanday sanoq sistemasida hisoblangan.

  4. Quyidagi amallarni ikkilik va 16 lik sanoq sistemasida bajaring:

    1. 1011 + 100;

    2. 10010 + 101;

    3. 1011 + 1100;

    4. 1001 + 11;

    5. 11101 + 101;

    6. 1101 + 1011.

  5. ikkilik sanoq sistemasida 0+1=1, 1+1=10 larni yozish mumkin. Xuddi shunday amallar jadvalini quyidagi sistemalar uchun yarating:

4lik sanoq sistemasi uchun;
7lik sanoq sistemasi uchun

  1. 3510, 20210, 202010 sonlarini quyidagi sanoq sistemalariga o`tkazing:

8 lik sanoq sistemasiga;
12 lik sanoq sistemasiga;
16 lik sanoq sistemasiga;

  1. Quyidagi sonlarni ko`rsatilgan sanoq sistemasiga o`tkazing:

8 lik sanoq sistemasiga 17, 91, 4, 35, 77, 44;
16 lik sanoq sistemasiga 19, 113, 25, 39, 59, 57

  1. Quyidagi sonlarni ko`rsatilgan sanoq sistemasiga o`tkazing:

5lik sanoq sistemasiga 3, 6, 12, 25, 27, 29;
8 lik sanoq sistemasiga 2, 5, 7, 11, 15, 25

  1. Quyidagi amallarni 8lik va 10 lik sanoq sistemasida bajaring:

    1. 1011 + 100;

    2. 10010 + 101;

    3. 1011 + 1100;

    4. 1001 + 11;

    5. 11101 + 101;

    6. 1101 + 1011

  2. 13510, 120210, 202210 sonlarini quyidagi sanoq sistemalariga o`tkazing:

8 lik sanoq sistemasiga;
12 lik sanoq sistemasiga;
16 lik sanoq sistemasiga;
Download 94,53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling