Mavzu: shaxsiy sug’urtaning zarurligi, ahamiyati va o’ziga xos xususiyatlari

Sug'urta bozori to’g’risida ma’lumot
sug'urta kompaniyalari tomonidan 2020 yilning birinchi choragida (hayotni sug'urtalash sohasida, milliard so'mda)

№	Sug'urta tashkilotining nomi	Sug'urta mukofotlari	O'zgarishlar (foizda)	Sug'urta to'lovlari	O'zgarishlar (foizda)
1	"New Life Insurance"	27,6	51,7	34,2	65,5
2	"O’zbekinvest Hayot"	24,6	93,4	27,4	91,8
3	"Agros Hayot"	10,1	33,7	10,9	28,0
4	"Euroasia Life"	8,3	77,1	4,4	119,8
5	"Аlfa Life"	5,3	73,1	12,8	196,8
6	"Apex Life"	3,0	-	1,2	-
7	"Kafolat"	2,6	208,5	2,7	870,7
8	"Alskom Vita"	1,0	-	0,3	-
	Jami	82,5	64,0	93,9	71,3

Ushbu jadvaldan ko’rinadiki, sug’urta mikofotlari bo’yicha eng yetakchi sug’urta tashkiloti “New life insurance” bo’lmoqda va aksincha eng quyi o’rinda esa “Alskom Vita”.

O‘zbekistonda ixtiyoriy tibbiy sug‘urta bozori rivojlanishining asosiy ko‘rsatkichlari (2015-2019 yillar)¹

Ko‘rsatkichlar

2015

2016

2017

2018

2019

Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta mukofotlarining respublikada to‘plangan jami sug‘urta mukofotlari tarkibidagi ulushi, %	0,3%	0,8%	1,3%	1,7%	2,1%
Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta majburiyatlarining respublikadagi jami sug‘urta majburiyatlari tarkibidagi ulushi, %	0,1%	0,1%	0,3%	0,5%	0,7%
Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta to‘lovlarining respublikadagi jami sug‘urta to‘lovlari tarkibidagi ulushi, %	1,2%	1,7%	3,5%	5,3%	6,7%
Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta mukofotlarining zararliligi	33%	53%	53%	28%	33%

Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta mukofotlarining respublikada to‘plangan jami sug‘urta mukofotlari tarkibidagi ulushi 2015 yilda 0,3% ni tashkil etgan bo‘lsa,

2019 yilda 2,1 %ni tashkil etdi. Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta majburiyatlarining respublikadagi jami sug‘urta majburiyatlari tarkibidagi ulushi 2015 yilda 0,1 % ni tashkil etgan bo‘lsa, 2019 yilda 0,7 %ni tashkil etdi. Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta to‘lovlarining respublikadagi jami sug‘urta to‘lovlari tarkibidagi ulushi 2015 yilda 1,2% ni tashkil etgan bo‘lsa, 2019 yilda 6,7% ni tashkil etdi. Ixtiyoriy tibbiy sug‘urta shartnomalari

bo‘yicha sug‘urta mukofotlarining zararlilik ulushi 2015 yilda 33% ni tashkil etgan bo‘lsa, 2019 yilda 33% ni tashkil etdi.

Shuni ham aytib o’tish lozimki, hayot sug’urtasi haqida gap borar ekan, albatta insonlar orasida o’limlilik darajasi aslida qanday degan savol kelib chiqadi. Inson sog’ligining holatini hisobga olmaganda, insonning vafot etishidaa muhim factor bo’lib, uning yoshi hisoblanadi:

O’limlilik ehtimolligining yoshga bog’liqligi

Vafot etishning asosiy ko‘rsatkichi – bir yil davomida insonning vafot etish ko‘rsatkichidir. Insonning yoshiga nisbatan vafot etishning bir yillik ehtimollik ko‘rsatkichini qx deb belgilanadi. 50 yoshli odamning bir yillik vafot etish ehtimolligi q50 = 0,02155 ga teng. Bu shu yoshdagi 100 ming kishidan 2155 tasi (q50 = 0,02155x100000=2155) 51 yoshga kirguncha vafot etishini bildiradi.

Umuman, keksa kishilar yoshlarga nisbatan vafot etish darajasining yuqoriligi bilan, erkaklar ayollarga nisbatan ushbu ko‘rsatkich bo‘yicha yuqoriligi balan xarakterlanadi.