Mavzu: she'r janrdagi asarlarni o'rgatishda ped texnologiyalardan foydalanish. Reja

3.Boshlang’ish sinf ona tili va o’qish savodxonligi darsligida berilgan she’riy asarlar haqida ma’lumot.
She'riy ohangni his qilmaslik, matn so'zlarini to'la tushunib yetmaslik she'r yodlashni zerikarli mashg`ulotga aylantiradi. Ma`nosi anglanmagan matnni yodlash oson kechmaydi. She'rni o'qishdan oldin unda tasvirlangan yil fasllari haqida suhbat o'tkaziladi(mavzuga oid ma'lumot,tabiat, hayvonot, fasl shular jumlasidandir) yoki she'r mazmunini tushunish uchun o'quvchi- lar bilishi lozim bo'lgan voqealarni o'qituvchi qisqa qilib aytib beradi.
Ma`lumki, qish fasli go'zal ko'rinishi bilan odamda yoqimli tuyg`ular uyg`otadi. Qishda bolalar chana uchish, qorbobo yasash, qorbo'ron o'ynash- dan olam-olam zavq oladilar. Qishdagi sof va toza havogina emas, oppoq qorga burkalib turgan daraxtlar, dala-bog`lar kishida ajib bir kayfiyat uyg`o- tadi. Hozirgi ma'lumotlar boshlang'ich sinflarda o'rganiladigan she'rlardan parchalar:
1-sinf ona - tili o'qish savodxonligi kitobi (I-qism)
1. Xudoyberdi Komilov- "Mehribon kelinoyi" 12-bet.
2. Abdulla Po'lat- "Vaqt qadri" 20-bet.
3. Anvar Obidjon -" Navro'z taronasi" 33-bet.
4. Tursunboy Adashboyev-" Dilmurodning vaqti yo'q" 51-bet.
5. Dilshod Rajab- "Yurmas achchiq izg'irin" 58-bet.
13
6. Anvar Obidjon - "Kim tuzatadi" 68-bet.
7. "Sabzi" she'ri- 80-bet.
8. "H"ning aytgan lari" 89-bet.
9. Anvar Obidjon - "Meshpolvonning o'yinlari" 96-bet.
1-sinf ona - tili o'qish savodxonligi kitobi (II-qism)
1. Abdurahmon Akbar-"Jonli savatcha" 14-bet.
2. Po'lat Mo'min- "Kitob" 25- bet.
3. "Eshigimiz taqillasa" 34-bet.
4 .Shukur Sa'dulla- "Bahor keldi" 40-bet.
5. Anvar Obidjon - "Tekinxo'r" 43-bet.
6 .Po'lat Mo'min- "Non olib keldim" 45-bet.
7. Kavsar Turdiyeva - "Raqamlar bo'ylab sayohat" 50-bet.
8. Orif Tolib -"1,2...16" 56-bet.
9. Abdulla Po'latov- "Oy" 69-bet.
2-sinf ona- tili o'qish savodxonligi kitobi (I-qism)
1. Anvar Obidjon - "Mahallamiz jarchisi" 10- bet.
2. Dilrabo Saydullayeva- "Maktabim" 22-bet
3. Abdurahmon Akbar- "Eng yaxshi sovg'a" 31-bet
4. Kavsar Turdiyeva - "Mahalla ota-ona" 39-bet.
5. Xudoyberdi Komilov- "Kim qanday uxlaydi" 46-bet.
6. Po'lat Mo'min -"Geolog so'zi" 55-bet.
7. Quddus Muhammadiy- "Qanotli do'stlar" 66-bet.
8. Quddus Muhammadiy- "Qushlar qishda qayerda qo'noqlar" 68-bet.
9. Ogden Nesh - "Mikrob" 70-bet.
10. Po'lat Mo'min- "Ibn Sino mashxur davosi" 86-bet.
11. Farid Usmon-"Shamol nega shamollamas?" 94-bet.
12. Farid Usmon- "Yo'qolgan quloq" 95-bet.
13.Janni Rodari- "Hunar hidi qanaqa?" 102-bet.
14.Muhammadjon Qo'shaqov- "Kungaboqar va To'lqinjon". 114-bet.
2- sinf ona tili va o'qish savodxonligi kitobi (II-qism).
1. Anvar Obidjon- "Oqshom" 9-bet.
2 .Qambar ota- "Soat" 18-bet.
3. Xudoyberdi Komilov - "Qaltis savol" - 25-bet.
4. Rauf Tolib- "Oftob bobo" 38-bet.
5. Dilshod Rajab- "So'z boylovchi" 53- bet.
6. Dilshod Rajab- "Harflarga hazillashma" 55-bet.
7. Kavsar Turdiyeva - "Bu bizning O'zbekiston" 62-bet.
8. Dilshod Rajab- "Yozuv, yozuv bo'lmadi" 71-bet.
9. Dilshod Rajab- "Yozuv, yozuv bo'lmadi" 73-bet.
10. Abdurahmon Akbar- "Ko'klam yomg'iri"80-bet.
11. Rauf Tolib -" Ona chumchuq va bola chumchuq"84-bet.
12. G'iyoz Komilov - " Arra g'iz-g'iz" 86-bet.
13." Piyodalar qo'shig'i" 96-bet.
14. Dilshod Rajab "Oshxonami yononga" 105-bet.
3- sinf ona tili va o’qish savodxonligi darsligi (I-qism)
1. Dilshod Rajab - "Ona yurt" 8- bet.
2. Po'lat Mo'min - Aqilni ko'p ishlatsa kamayarmi?! 20- bet.
3. Abduraxmon Akbar - "Metroda" 28- bet.
4. Po'lat Mo'min - "Yaylov rohati" 36 - bet.
5. Qambar ota - "Muz nega yiqitdi?" 42- bet.
6. Anvar Obidjon - "Kemachaga yozilgan she'r" 50-bet.
7. Dilshod Rajab- " Ne- ne ta'rif tanbeh bitdi" 60- bet.
8. Kavsar Turdiyeva "Qarang mag'rur tog'larga" 60-bet.
9. Abdulla Po'latov "Nafs balosi" 64-bet.
10. Kavsar Turdiyeva "Bozor" 75- bet.
11. Habib Raxmat "Bog'im" 82- bet.
12. Faxriddin Xayit "Viruslar" 92- bet.
13. Muhabbat Hamidova "Dangasaning ta'tili" 95- bet.
14. Parizoda Ro'ziboyeva "Qo'shni xola" 100-ber.
15. Muhabbat Qayumjonova "Uyqu bosa" 100- bet.
16. Po'lat Mo'min " Yer chopildi - javob topildi " 107- bet.
17. Kavsar Turdiyeva "Yaxshi do'stlar bor ekan" 118- bet.
18. Anvar Obidjon "O'rmonda ziyofat" 127- bet.
3- sinf ona tili va o’qish savodxonligi darsligi (II-qism)
1. Po'lat Mo'min "Astranom bobom" 18- bet.
2. Kavsar Turdiyeva "Bo'ling harfga hurmatida" 37- bet.
3. Po'lat Mo'min "Qanday ism chiroyli" 53- bet.
4. Erkin Vohidov " Nutq haqida" 64- bet.
5. Kavsar Turdiyeva "Mening O'zbekistonim" 68- bet.
6. Ravshan Uzoqov "Kulol" 82- bet.
7. Abdurahmon Akbar " Kitobsevar" 91- bet.
8. Po'lat Mo'min "Eh, rosa shirin ekan" 111- bet.
9. Po'lat Mo'min "Eh, rosa shirin ekan 2" 113- bet
10. Dilshod Rajab "Og'rining Qismati" 118 - bet.
11.Anvar Obitjon "o'qituvchining o'gitlari" 133- bet.
12. Zikrulla Ne'mat "Topgan topaloq" 138- bet.
Shulardan ham ko'rinib turibdiki, she’r ilmi – jiddiy ilmdir.Albatta ,darslikda berilgan har bir mavzu o’quvchilarning ongi va tushunchasi darajasida berilib , g’oyaviy-badiiy xususiyatlarini qanchalik idrok qila olishlari hisobga olinishi zarur.
Boshlang'ich sinflar o'qish darslarida she'riy matnlarni o'rganishga ba- g'ishlangan faoliyatning maqsad va vazifasi o'quvchilardagi badiiy idroki- ning to'g'riligi, teranligini ta'minlash, ularni poetik mahorat sir-asrorlari bilan tanishtirish bilan birga asarning mohiyatiga kirish, qahramonni his qilishga erishishdan ham iboratdir. She'rda voqealar tasviri , xarakter mantig'i emas, ruhiy holat tasviri, hissiyot ifodasi, tuyg'ular samimiyati muhimdir. China - kam lirik she'r tinglovchi yo o'quvchiga faqat zavq beribgina qolmay, uning emotsional-axloqiy imkoniyatlarini uyg'otadi, faoliyatga undaydi. Yuqoridagi she'rlardan ham ko'rinib turibdiki, bola ruhiyati va o'zlashtirishi uchun juda qulay she'rlar tanlangan. Taniqli va iste'dodli shoirlarning she'rlari saralamib tanlangan.
Boshlang'ich sinflarda berilgan yuqoridagi she'rlardan habardor bo'l-dik.Quyida berilgan she’rlar rang-barang va bola psixologiyasida qiziqish va ma'lumotlar ba'zasini shakllantiradi. Asosan, she'rlar ko'rib turganimizdek, fasllar o'zgarishi, bayramlar va tarixiy sanalarga doir she'rlar tartibi bilan Be-rilgan. Ona tili va o’qish savodxonligi darsligida berilgan mavzu va she'rlar bolalarni xalqaro baholash dasturlariga ham tayyorlab boradi.Sababi, dars- likda berilgan har bir mavzu yangi uslubda tuzilgan. Misol uchun "xat yo- zish" deb nomlangan mavzusini olaylik, bu orqali ilmiy hujjat va ish qog'oz - lari orqali ishlashning dastlabki va kichik ko'nikmasi desak bo'ladi. Bunday mavzular va ularga bog'langan gramatikalar bir talay. Yuqoridagi she'rlarni o'quvchi o'zlashtirishini tekshirish uchun tuzilgan javobli jadvallar ham ko'nikmalarini hosil qilish uchun debocha. Habaringiz bor IELTS xalqaro sertifi-kat imtihonlarida 4bosqichdagi topshiriqlarni bajarishimiz talab qilinadi. Va aynan topshiriqlardan birida o'qish va matn yuzasidan berilgan savolga ja- vob berish sharti bor. Bu kichik topshiriqlar bolani quyidagilar yuzasidan ma'lumotlarni shakllantiradi.