Mavzu. Sinusoidal tok va kuchlanishlarning vektor va kompleks sonlar bilan tasvirlash. Sinusoidal tok zanjirlarini kompleks usulida hisoblash

Sinusoidal tok zanjirlarida quvvatlar balansi
Energiya saqlanish qonunidan ma'lumki, har qanday zanjirda aktiv quvvatlar balansi saqlanadi: manbalar uzatayotgan aktiv quvvatlar yig'indisi iste'molchilar qabul qilayotgan aktiv quvvatlar yig'indisiga teng:
bu yerda m-manbalar soni, n-iste'molchilar soni.
Zanjirdagi manbalar uzatayotgan reaktiv quvvatlar yig'indisi sxemadagi induktiv g'altak va kondensatorlar iste'mol qilayotgan reaktiv quvvatlarning algebraik yig'indisiga teng:

Kompleks quvvatlar balansi:

Zanjir elementlarining kompleks qarshiliklari yig'indisi teng bo'lsada, ular modullarining yig'indisi umumiy holda teng bo'lmasligi mumkin. Shuning uchun to'la quvvatlar balansi har doim ham saqlanmasligi mumkin, ya'ni:

Bir fazali sinusoidal tok zanjirlarida aktiv quvvatni o'lchash uchun elektrodinamik yoki ferrodinamik vattmetrlar qo'llaniladi (2.17-rasm, a). Bunda vattmetrning belgilangan I* tok va U* kuchlanish qismalari (generator qismalari) manba qismalariga ulanadi.
Sinusoidal tok zanjirida reaktiv quvvatni o'lchash uchun tok va kuchlanish vektorlari orasidagi faza siljish burchagi 90⁰ ga farq qilishi kerak. Bunda vattmetr strelkasining burchagi:

li burchak asbobning parallel qismiga qo'shimcha rezistor va g'altakdan iborat zanjirni ulash bilan hosil qilinadi. Shuni aytib o'tish joizki, bir fazali zanjirlarda reaktiv quvvat faqat laboratoriya tadqiqotlarida o'lchanadi.
To'la quvvatni hisoblash uchun tok I va kuchlanish U ni ampermetr va voltmetr yordamida o'lchangan qiymatlari ko'paytiriladi: S = UI.



2.17 – rasm


Masala: 2.17-rasm, b da keltirilgan vattmetr ko'rsatkichini aniqlang. Quyidagilar berilgan:

Yechish. Vattmetr orqali o'tadigan tok quyidagiga teng:

Vattmetr parallel g'altagidagi kuchlanish:

Vattmetr ko'rsatkichi: