Mavzu: Sport metrologiyasida olchash obektlari Reja

Mavzu: Sport metrologiyasida olchash obektlari


Reja:

1. 
   O’lchash shkalalari.
   
2. 
   Tananmaning markaziy yo’nalishlarini baholovchi statistik xarakteristikalar. O’rta arifmetik qiymat. Moda. Meiana.
   
3. 
   O’lchash natijalarining tebranuvchanligini baholovchi asosiy statistik xarakteristikalar. Ularni shisoblsh uslublari. Qo’lam. Dispersiya. O’rtacha kvadratik chetlanish. Varatsiya koeffitsenti. O’rta arifmetik xatolik.
   

O’lchashlar qatori (varatsion qator)ning asosiy statistik xarakteristikalarini ko’rib chiqqanda, asosiy tanlanmaning markaziy yo’nalishi va tebranganligi (variatsiyasi) baholanai. Shu tushunchalarning mazmunini ochamiz. Tanlanmaning markaziy yo’nalishini quyiagi statistik xarakteristialar: o’rta arifmetik qiymat, modda va medianalar baholash (aniqlash) imkonini beradi.
Tartibga olinmagan o’lchash qatorlari uchun o’rtacha arifmetik qiymati kuyidagi formula bilan aniqlanadi, ya’ni

bu erda .
Masalan, quyidagi 46, 50, 59, 55, 46, 50, 46, 55, 55, 55 sonlar uchun hisoblaymiz.

-yig’indi barcha qiymatlarning 1 dan n gacha qiymatlarining qabul qilinganagi yig’indisini bildiradi. -yig’indi belgisi bo’lib, uning pastiga va yuqorisiga yig’inidining quyi va yuqori chegaralari ko’rsatiladi. belgisidan keyin , ya’ni ketma-ketlikning umumiy hadi yoziladi. i-jamlash indeksi deyiladi.
Statistikada yig’indini hisoblashda belgi ko’p uchraganligi sababli uning ikkita asosiy shartini ko’rib chiqamiz:
birinchisi- yiqindida o’zgarmas soni belgi oldiga chiqarish mumkin, ya’ni

ikkinchisi –ikki soning yig’indisi birinchi son yig’indisi va ikkinchi soni yig’indisi ko’rinishda berish mumkin, ya’ni

Intervalli varatsion qator uchun arifmetik qiymat quyidagi formala bo’yicha hisoblanadi:

-intervallar o’rta arifmetik qiymati.